Bölüm karşı karşıya olması bu sürecin ne kadar acımasız ve ne kadar ra kebet dolu olduğunun da göstergesidir Nitekim Mucuk da 2016 pazarlama iletişimini etkili iletişim olarak tanımlamaktadır İletişi min etkinliğinin karşılıklı olarak mesajın pozitif yönde ilerlemesi ile doğru orantılı olduğu bir gerçektir Etkin iletişim içerisinde tek sesliliğin önemi nettir Bütünleşti rilmiş olarak tek bir ses imaj verebilmek işletmeler açısından güven sağlamaktadır Bütünleşik pazarlama iletişimi sayesinde ortak bir iletişim stratejisi yaratan kurum ve kuruluşlar reklam halkla ilişkiler satış geliştirme müşteri hizmetleri satış sonrası hizmetler doğrudan pazarlama yeni ürün geliştirme bileşenleri ile pazarla ma sürecini yürütmektedirler Schultz 1993sayfasına git

Bölüm ütünleşik pazarlama iletişiminde reklam halkla ilişkiler satış geliştirme doğrudan pazarlama teknikleri ile tüketiciler hedef tüketici grupları çalışanlar arasında görülen mesajların stratejik olarak değerlendirilmesi denetlenmesi sonucu çift yönlü bir iletişim sürecinde ilerlemektedir İletişim araçlarının pazarlama ile bütünleşmesini sağlayan bütünleşik pazarlama iletişimi tüketi ciyi ön plana çıkarmaktadır Veri tabanı bazında planlama yapa rak tüm iletişim uygulamasını tek merkezden yönetmek mümkün olmaktadır Bütünleşik pazarlama iletişimi tüketiciye yönelik sa tın alma eğilimini arttırıcı bir süreçtir Bu süreç içerisinde tüketici bağlılığı marka bağımlılığı öne çıkmaktadır Entegre pazarlama olarak da adlandırılan iletişim boyutu iletişim faaliyetlerinin bir den fazla kanalla yapılmasının doğru olduğunu belirtmektedir Bütünleşik pazarlama klasik pazarlama yönteminden oldukça farklıdır Bütünleşik pazarlamanın temel amacı müşteri sadakati yaratarak marka bağımlılığı sağlamaktır Tüm iletişim kanallarının bir arada yürütüldüğü bütünleşik pazarlama iletişiminin 21 yüzyıl konjonktüründe teknoloji ile entegre olması kaçınılmazdır Müşteri memnuniyeti odaklı ilerleme ile devam ederken hedef kitlenin demografik yapısı da incelenmektedir Müşteri temelli olan bütünleşik pazarlama için tüketici istekleri ve ihtiyaçları ön plandadır Bozkurt 2000a Amaç ve Kapsamı Pazarlama iletişiminin iki temel amacı vardır satış yönlü ve iletişim yönlüsayfasına git

Giriş Doç Dr Ayşe Müge Yazgan Pazarlama İletişim ile Bütünleşti İstanbul 2023sayfasına git

Sonuç ve Değerlendirme SONUÇ ve DEĞERLENDİRME ütünleşik pazarlama iletişimi global dünyada bulunan üretim sahalarının işletmelerin stratejik bir iletişim anla yışı içinde olmalarına yer vermektedir Teknolojik gelişim müşteri bilincinin üst seviyelere çıkması bilginin aşırı yayıldığı internet rekabet koşullarını oldukça zorlamaktadır Bu bağlam hedef kitle üzerinde arzu edilen etki ve ikna çabaları için tüm iletişim faaliyetlerinin birbirleri ile uyumlu tek sesli bütünleştirilmesi olarak görülmektedir Problem çözümlerinde olumlu algı ve gelişim sağlamak zorunda olan işletmeler kurumlar ve kuruluşlar farkı ancak fark yaratarak ortaya çıkarmak zorundadırlar Organize Etme Gelişme Planlama Motive Etme İletişim Şekil İletişim Birleştirici Güçsayfasına git

bütünleştirici çabaları görmek mümkündür Duyusal tasarım iletişim ve markalama ile ilgili bütünleşmeler mikro formda bir bütünleşmeyi temsil ederken kimlik alanındaki bütünleşme ise kurumsal pazarlama bütünleşmesi ile eşleşmekte ve çok daha büyük bir bütünleşmeyi temsil etmektedir Tüm bu bütünleşmeler ve bu alanda harcanan çabalar kurumsal pazarlamanın gelişiminde son derece önemli kilometre taşlarıdır Pazarlama Anlayışının Gelişimi Pazarlama değişen bir karaktere ve farklı bağlamlarda yer alan alanları kapsamaya yönelik çok sayıda girişime sahiptir Örneğin pazarlama önceleri ürünleri kapsayan bir anlayış ürün pazarlaması sonraları hizmetleri kapsayan bir anlayış hizmet pazarlaması günümüzde ise kurumsal düzeydeki kavramları kapsayan bir anlayış kurumsal pazarlama hâlini almıştır Benzer bir gelişim çizgisi pazar yerinde değişen güç ilişkileri açısından da görülmektedir Önceleri pazarda pazarlamacılar baskınken sonrasında tüketici ve pazarlamacılar arasında denge sağlanmış ardından tüketiciler pazarda baskın hale gelmiş ve şimdi ise tüketici ve paydaşlar pazarda baskın gruplar hâlini almıştır Kimlik Bakış Açılarının Faydası Kurumsal kimlik kurumsal marka kimliği vb çeşitli kimlik formlarının ve özdeşleşmenin yararlarının muazzam bir şekilde idrak edilmesi kurumsal pazarlamanın gelişimine oldukça önemli bir katkı sağlamıştır Bu katkı çeşitli kimliklerin dinamik bir sıra uyum içinde olması gerektiği görüşünü içermektedir Bununla birlikte bütün bakış açıları içerisinde kimlik ve özdeşleşme ile ilgili bakış açıları kurumsal pazarlama alanındaki belirgin önemlerinden dolayı daha fazla incelenmeyi hak etmektedir Kurumsal pazarlama anlayışının benimsenmesi bahsi geçen gelişmelerin doğal bir sonucunu temsil etmektedir Kurumsal pazarlama pazarlama düşüncesi açısından bir paradigma değişimini temsil etmektedir Dahası kurumsal pazarlama kurumsal kimlik kurumsal iletişim kurumsal kültür ve kurumsal itibar gibi kurumsal düzeydeki yapılara önem vermektedir He ve Balmer 2013 403 Kurumsal pazarlama anlayışının kurumlar için yeni bir Gestalt diğer bir ifade ile yeni bir bütünlük anlayışı olduğunu ifade etmek mümkündür Balmer 2009 547 Bilindiği üzere Gestalt kuramında bütün kendini oluşturan parçalardan daha anlamlıdır Bütünü oluşturan parçalar tek başına anlamsız veya çok az anlamlı olabilir ancak birlikte oluşturdukları bütünle birlikte tek başlarına ifade ettikleri anlamdan çok daha büyük bir anlam ifade ederler Baysal ve Tekarslan 1996 41 Kurumsal düzeydeki pek çok kavram kuşkusuz çok büyük bir öneme sahip olsa da aslında çok daha büyük bir bütünün bir parçasını temsil etmektedir Bu kavramları hem tek başına bireysel olarak hem de toplamda kolektif olarak daha bütünleşik bir disiplin ve felsefi bir yaklaşımının habercileri olarak görmek mümkündür Böylesi bir bütünleşik disiplin ve felsefi yaklaşım ise kurumsal pazarlamanın yükselişini temsil etmektedir Balmer 2009 547sayfasına git

Durbin 1994 336 iletişimi Mesajların gönderilmesi alınması ve anlaşılması olarak tanımlanmış ve iletişimin amacının bilginin toplanması işlenmesi ve yayılması ile ilgili olduğunu belirtmiştir aktaran Harris ve de Chernatony 2001 450 Okay 2013 148 ise iletişimi en basit anlamıyla Bir bilginin mesajın gönderilmesi ve bir alıcı tarafından değerlendirilmesi olarak tanımlamaktadır David Bersntein Cees van Riel ve Stephen Greyser kurumsal iletişim olarak bilinen pazarlama ve yönetim ile ilgili alanın öncüleridir Önde gelen İngiliz iletişimci ve reklamcı David Berstein in 1984 yılında yayımladığı Şirket İmajı ve Gerçeklik Kurumsal İletişimin Bir Eleştirisi isimli kitabının hiç şüphesiz kurumsal iletişim alanında çok önemli yansımaları olmuştur Berstein kurumsal iletişimin önemini ve paydaş perspektifini benimseyen kurum çapındaki kapsamlı bir iletişim programının tepe yöneticiler tarafından benimsenmesinin gerekliliğini vurgulamıştır Kurumsal iletişim alanında ilk akademik kitap ise van Riel 1995 tarafından yazılmış ve oldukça etkili olmuştur Balmer 2009 553 1970 lerin sonundan bu yana pazarlama iletişim fonksiyonlarının bütünleştirilmesi pazarlama iletişiminin ve halkla ilişkilerinin bütünleştirilmesi ve son zamanlarda ise bütün iletişim fonksiyonlarının bütünleştirilmesi şeklinde farklı konulara odaklanan bütünleşik iletişime dair sayısız tartışma literatürde yerini almıştır Bu tartışmalar neticesinde aşağıda yer alan iki önemli düşünce ortaya çıkmıştır Balmer 2009 569 Bütünleşik Pazarlama İletişimi Bütünleşik Kurumsal İletişim Uygulayıcı bir yazar olan Bersntein ve akademisyen olan van Riel kurumsal çapta iletişimin bütünleştirilmesinin öneminin anlaşılmasına ilişkin yolu açmakla kalmamış aynı zamanda bu alanda önemli katkılar yapmıştır Balmer 2009 570 Kurumsal iletişim alanında çalışan çok sayıda yazar kendilerine özgü nitelikte çeşitli kurumsal iletişim tanımları ortaya koymuştur Bu tanımlardan bazılarını aşağıdaki gibi aktarmak mümkündür Ind 1992 organizasyonun kendisini çeşitli paydaş gruplarına sunumunda yararlandığı çeşitli işaretlerin önemine vurgu yaparak kurumsal iletişimi Kurum kimliğinin kurum imajına transfer edilmesi süreci olarak tanımlamıştır aktaran Markwick ve Fill 1997 401 Kurumsal iletişim alanına ciddi katkılar yapan van Riel 1995 26 ise kurumsal iletişimi İşletme ve bağlı olduğu gruplar arsındaki ilişkilere yönelik olumlu bir temel oluşturmak için bilinçli olarak kullanılan bütün iç ve dış iletişim formlarının olabildiğince etkin ve verimli bir şekilde bir araya getirilmesi yoluyla yönetimi ile ilgili bir enstrümandır şeklinde tanımlamıştır Kavrama farklı bir açıdan yaklaşan Kiessling ve Spannagl 1996 19 kurumsal iletişimi Kuruluşa derneğe kuruma veya organizasyona karşı kamuoyunu ve işletme iklimini etkileme hedefi olan tüm iletişim tedbirlerinin sistematik bir biçimde kombine edilerek uygulanması şeklinde tanımlamıştır aktaran Okay 2013 149sayfasına git

BİRİNCİ BÖLÜM İlişkisel pazarlama oryantasyonu Ne ve nasıl üretip satıp hizmet sunacağımız ile birlikte tüketici müşteri tatmini aracılığıyla sürekli işler yaratabilir miyiz Tablo Pazarlamadaki Güç İlişkisi ile İlgili Dört Modelin Karşılaştırılması Kaynak Balmer ve Greyser 2006 733 Kurumsal pazarlama kurumsal düzeyde pazarlama oryantasyonu olarak adlandırılabilecek pazarlamanın gelişim aşamaları arasında yer alan bir sonraki adımdır Bir kurum olarak müşteriler ve diğer paydaş grupları ve topluluklarla anlamlı olumlu ve kârlı sürdürülebilir ilişkilere sahip olabilir miyiz ifadesi ise bu anlayışın altında yatan ve ona temel teşkil eden merkezi soru olarak karşımıza çıkmaktadır Balmer ve Greyser 2006 732 Buradan hareketle kurumsal pazarlama anlayışının pazarlamanın evrimsel gelişim sürecinde bir paradigma değişimi ve yeni bir oryantasyon anlayışı olduğunu ifade etmek mümkündür Kurumsal pazarlamanın kaçınılmaz bir şekilde ortaya çıkışının sebeplerini üç temel faktör altında toplamak ve bu faktörleri aşağıdaki gibi kısaca açıklamak mümkündür Balmer 2011 1337-1341 Bütünleştirici Arayış Kurumsal pazarlama ile ilgili kavramlar ve bu kavramların dâhil olduğu alt disiplinler arasında uzun bir süredir devam eden bütünleştirici bir çaba hâkimdir Özellikle duyusal tasarım iletişim markalama kimlik vb alanlarda Hakkında varsayımda bulunan konular Modeller Manipülatif model İşlemsel model Hizmet modeli Kurumsal model Pazar yerindeki güç dengesi Pazarlamacılar baskındır Tüketicipazarlamacı dengesi kurulmuştur Tüketici baskındır Tüketiciler ve paydaşlar baskındır Tüketici istek ve arzularının kaynağı Pazarlamacılar Tüketiciler ve pazarlamacılar Tüketiciler Tüketiciler ve paydaşlar Tüketici gücünün türü Tüketici seçim yapmaya zorlanır Tüketici seçim yapar Tüketici egemendir Tüketici ve paydaş egemendir Pazar yeri uyarısı Tüm sorumluluk alıcıya aittir Alıcı farkındadır Tüm sorumluluk alıcı ve satıcıya aittir Hepsi farkındadır Tüm sorumluluk satıcıya aittir Satıcı farkındadır Tüm sorumluluk topluma aittir İşletme farkındadır Pazarlamacının rolü Tüketiciyi ikna etmek baştan çıkarmak Tüketicinin muhalifidir Tüketici ile birlikte çalışmak Tüketicinin ortağıdır Hizmeti tüketiciye sağlamak Tüketicinin hizmetkârıdır Tüketiciler ve paydaşlar ile birlikte çalışmak Paydaşların hizmetkârıdırsayfasına git

motivasyonları ile son derece güzel bir şekilde bağdaşmakta ve uyuşmaktadır Hildebrand Sen ve Bhattacharya 2011 1355 Kurumsal pazarlama anlayışı kurumlara işletmelere kar amacı gütmeyen organizasyonlara ve bununla birlikte işletmeler arasında yapılan stratejik işbirliklerine şehirlere ve bunlar gibi başka kategorilere genel olarak uygulanabilen bir yaklaşımdır Kurumsal pazarlamada önemli olan nokta kurumsal pazarlamanın pek çok paydaş grubu ve ağ arasında meydana gelen çoklu değişim ilişkileri ile ilgilenmesidir Bir diğer önemli özelliği ise sadece şu anda mevcut ilişkilere değil aynı zamanda geçmiş ve gelecekte meydana gelebilecek olan ilişkileri dikkate almasıdır Balmer ve Greyser 2006 732 1950 li yıllardan bu yana kurumsal kapsamlı pazarlama ile ilgili olarak kurumsal kimlik kurumsal markalama kurumsal imaj kurumsal itibar ve kurumsal iletişim gibi çeşitli kavramlar araştırmacıları ve uygulayıcıları cezbetmektedir Söz konusu her bir kavramın kendine özgü bir entelektüel kökü olmakla birlikte uygulamaya dönük destekçileri de mevcuttur Ancak bu kavramlar bir bütün olarak değerlendirilmediğinde kurumu bireysel seviyede değerlendiren kavramlar haline gelmektedir Farklı bir ifadeyle bu kavramları birbirleri ile olan etkileşimleri temelinde bütünleştiren bir bakış açısı olmadığında her bir kavram kurumu bireysel olarak kendi açısından ele almaktadır Bu bireysel kurumsal seviyedeki kavramlar organizasyonları anlamak suretiyle güçlü ve radikal bir bakış sağlasa da söz konusu perspektifler mutlaka sınırlı olmaktadır Bu nedenle pazarlamaya yönelik kurumsal düzeyde bütünleştirici bir yaklaşımın ortaya konulması son derece gerekli ve önemli bir husustur Balmer ve Greyser 2006 730 Kurumsal pazarlama anlayışı ise kurumsal düzeydeki kavramların birbirleri ile etkileşimlerini ortaya koyabilmesi sayesinde sağlamış olduğu bütüncül yaklaşım ile daha etkin bir yönetim anlayışının ortaya çıkmasına ve gelişmesine imkân tanımıştır Pazarlama daima organizasyon çapında bir müşteri oryantasyonunun büyütülmesi devam ettirilmesi ve güçlendirilmesi açısından elle tutulabilir bir kurumsal karaktere sahip olmuştur Ancak kurumsal pazarlama bakış açısı pazarlamayı paydaşlara önem verecek toplumsal ve etik konuları dikkate alacak bir şekilde genişletmiştir Balmer 2011 1332 Kurumsal pazarlama anlayışının öneminin farkına varıldığının bir diğer kanıtını Amerikan Pazarlama Birliği AMA tarafından güncellenen pazarlama tanımlarında bulmak mümkündür Amerikan Pazarlama Birliği AMA tarafından 2004 ve 2007 yıllarında sunulan pazarlama tanımları kurumsal pazarlama anlayışının ve de dolayısıyla da bu anlayışın sağladığı faydaların farkına varıldığını göstermektedir 2004 yılında AMA tarafından yapılan tanım müşterilerin yanı sıra paydaşların önemini kabul ederken 2007 yılında sunulan tanımda ise toplumun öneminden bahsedilmektedir Bununla birlikte hem 2004 hem de 2007 yılında yapılan pazarlama tanımlarında pazarlama AMA tarafından bir örgütsel fonksiyon olarak görülmektedir Balmer 2011 1332-1333 Tüm bu gelişmeleri kurumsal pazarlama anlayışının bir yansıması olarak değerlendirmek ve ifade etmek mümkündürsayfasına git

rinde bütünleşik olarak kullanırlar Bütünleşme süreci Caywood göre farkındalık imaj bütünleşmesi işlevsel bütünleşme tüketici odaklı bütünleşme paydaş bütünleşmesi ve ütopik bütünleşme olarak sıralanabilir İlk evrelerde pazarlamaya odaklansa da bütünleşme sürecinde halkla ilişkilerin rolü oldukça açıktır 31 Halkla ilişkilerin bütünleşik pazarlama iletişiminin satış sürekliliğini sağlamaya yönelik marka sadakati sağlama amacını gerçekleştirmede diğer bileşenlerden çok daha önemli bir yere sahip olduğu görülmektedir 32 Günümüzün pazarlama dünyasında müşterinin zihninde bir markayı diğerinden ayırt eden marka imajıdır Marka imajı marka ile ilgili enformasyon temelinden oluşan farklı değer yargılarını kapsar Örneğin Coca Cola- Pepsi Cola Nike- Reebok gibi birbirleriyle savaşan örnekleri ele alalım pazarlama burada iletişim dir Yani eşitliklerin ya da benzerliklerin fiyat ürün gibi olması nedeniyle müşterilerin zihinlerini ve kalplerini kazanmaları için geriye müşterinin bir marka imajının diğerinden üstün olduğunu algılaması ya da inanması kalmaktadır 33 Müşteriler marka ile ilgili enformasyonu satın alma noktalarından reklamlardan kurum imajından arkadaşlarından TV programlarından ve diğer farklı kaynaklardan edinir Bütünleşik pazarlama iletişimi bütün bu kaynakları marka algılamasını güçlendirmek ve böylelikle de satın alma kararını etkilemek için bir araya getirerek kullanır 34 Bu noktada bütünleşik pazarlama iletişiminin bir diğer bileşeni olan reklam ve halkla ilişkilerin stratejik açıdan karşılaştırmasını yapmak yerinde olacaktır Van Meter reklam görünürlük halkla ilişkiler güvenilirliktir diyerek halkla ilişkiler ve reklam arasındaki stratejik ve taktiksel farklılığı ortaya koymaktadır Reklamda 15 31 Caywood xv 32 Babür Tosun 33 Johnston ve Zawawi 385 34 386sayfasına git

pazarlama iletişimi IMC tüketici bağlılığı yaratılması güven duyulması adına ürün ve hizmet hakkında enformasyon içeren tüm kaynakların birlikte yönetilmesidir 27 Schultz uzun yıllar ayrı ve birbirinden bağımsız çalışan kişisel satış reklam satış tutundurma halkla ilişkiler işlevlerinin tüketici istek ve özellikleri doğrultusunda bütünleştirilmesi mesajların tek kaynaktan yollanması ve gerektiğinde farklı işlevlerinin de uygulanmaya konulması sürecini gerçekleştiren pazarlama bileşeni bütünleşik pazarlama iletişimi olarak tanımlamaktadırlar 28 Aşağıdaki tanım da bu görüşü destekler niteliktedir Bütünleşik pazarlama iletişimi reklam halkla ilişkiler satış tutundurma satın alma çalışanlarla iletişim ve diğer kısımların bir kerede bütününe bakılmasının yeni bir yoludur İletişimin müşterinin gördüğü şekilde birbirinden ayırt edilemez kaynaklardan gelen enformasyon akışı gibi yeniden düzenlenmesidir 29 Caywood vd de benzer şekilde bütünleşik pazarlama iletişiminin şeffaflık tutarlılık ve maksimum iletişim etkisi sağlamak için reklamcılık doğrudan satış satış tutundurma ve halkla ilişkiler gibi farklı disiplinleri bir araya getiren ve bunların stratejik rollerini değerlendiren kapsamlı bir planın katma değerini temsil eden bir pazarlama iletişimi planlama konsepti olduğunu belirtmektedir 30 Kuruluşlar pazarlama halkla ilişkiler reklam satış tutundurma ve doğrudan pazarlama fonksiyonlarını belirli bir sürenin üze14 27 Balta Peltekoğlu 28 28 Babür Tosun 29 Jane Jonhnston ve Clara Zawawi eds Public Relations Theory and Practice Baskı Australia Allen and Unwin 2004 385 30 Clark Caywood The Handbook of Strategic Public Relations Integrated Communications NY Mc Graw Hill 1997 xivsayfasına git

bi sevdiğiniz dondurma tadı olabilir Hizmet ise sizin için yerine getirilen bir iş veya süreçtir Örneğin saç kesimi uçak yolculuğu veya sigorta planı gibi 19 Pazarlama kuruluş ve kitleleri arasında ekonomik değiş-tokuşu beslemeyi amaçlar Pazarlama iletişiminin bileşenleri halkla ilişkiler kişisel satış satış teşvik ve reklamdır Farklı yaklaşımların sonucunda pazarlama iletişimini bütünleyecek ve sinerji yaratacak tüm unsurlar tutundurma karması içerisinde ayrı başlıklar altında değerlendirilebilmektedir Bu bileşenlere interaktif pazarlama doğrudan pazarlama ve POP lar point-of-purchase da eklenmiştir 20 Pazarlama iletişimi Wayne Delozier tarafından şöyle tanımlanmaktadır Hedef kitlede arzu edilen tepkiyi uyandırma amacıyla bütünleşik uyarıcıları sunmak mevcut işletme mesajlarını değiştirmek ve iletişim olanakları yaratmak amacıyla kurulu iletişim kanalları aracılığıyla pazardan mesajları alma açıklama ve doğrultuda hareket etme süreci 21 Halkla ilişkiler ve pazarlama iletişimi arasındaki ayrım kimilerine göre net değildir Ancak her ikisi de yönetim masasında bir yer hak etmektedir Gitgide halkla ilişkiler ve pazarlama iletişiminin koordinasyonunun kuruluşun etkinliğini ve verimliliğini arttırabileceği daha belirgin hale gelmektedir 22 Şekil halkla ilişkiler ve pazarlama arasındaki ilişkiyi ele almaktadır 11 19 Robert Heath ve Timothy Coombs Today Public Relations An Introduction California Sage Publications 2006 25 POP point-of-purchase İhtiyaç noktasında tanıtım 20 Balta Peltekoğlu ss 22-23 21 Füsun Kocabaş Müge Elden ve Serra İnci Çelebi Marketing Baskı Ankara Media Cat Yayınları 2000 16 22 Smithsayfasına git

Büyük strateji bir kuruluşun hedef kitleleri ve çevresindeki diğer güçlerle amaçları işbirlikleri etik ve hedef kitleleriyle ilişkisi ilgili politika düzeyindeki kararlarıdır Strateji ise kuruluşun büyük stratejilerine uyguladığı manevra yapma kaynakları ve argümanları düzenlemeyi içeren kampanya düzeyinde karar vermeyi içerir 48 Büyük stratejiler kuruluş kültüründen kaynaklanır ve kuruluşun kültürü ile birlikte gelişir Kuruluşun amaçları ve değişime hedef kitlelerine iletişime ve halkla ilişkiler uygulamacılarına karşı tutumu herhangi bir kuruluştaki halkla ilişkiler uygulamasını tanımlar ve kısıtlar Aynı zamanda da uygulamacıların karşılaştıkları yaşam kalitesi ve etik sınırlılıklar da buna eklenebilir 49 İşlem ve eylem olarak birbirinden ayrılan strateji ve taktik birbirinden ayrı kısımlar olarak değerlendirilemez Strateji yönetim ve yönetme sanatı olarak ele alınabilirken taktik ise düzenleme sevk ve idare bilimidir Ünlü pazarlama uzmanı Jack Trout taktiği tekil bir fikir ya da açı olarak ele alırken stratejinin hemen hepsi taktiğe odaklanan birçok unsurdan oluştuğunu ifade eder Taktik iletişim yönelimlidir strateji ise ürün hizmet ya da şirket yönelimlidir Yine Trout göre pazarlama stratejisini iletişim taktiğinin dikte etmesi gereklidir 50 Stratejik iletişim kavramına gelince bugün hem kuruluşlar hem de devletler tarafından kullanılmaktadır Modern anlamda halkla ilişkilerin kurucularından Edward Bernays halkla ilişkileri iknanın bütünleyici rol oynadığı bir stratejik iletişim biçimi olarak ele almıştır Bernays stratejik iletişimi önce alıcılardan yola çıkarak araştırma yoluyla hedeflenen alıcılar üzerinde belirli hedeflerin başarılması amacıyla iletişimi düzenlemek olarak tanımlamak21 48 ss 225-226 49 227 50 Taktik ve strateji konusunda detaylı bilgi için bkz Erol Mütercimler Geleceği Yönetmek ve Kazanmak İçin Stratejik Düşünme Genişletilmiş Baskı İstanbul Alfa Yayınları 2009 ss 56-70sayfasına git

Ekonomik ve sosyal alanda meydana gelen değişim kendi dinamikleri içinde pek çok yeni trendin yaşanmasına da sebep olmuştur Toplumun ve kuruluşların değişen beklentilerine karşın halkla ilişkilerde de önemli değişim ve gelişmeler kaydedilmiştir Halkla ilişkilerin geçirdiği evrim ve gelişim sonunda halkla ilişkilerin kapsam alanı genişlemiş ve yeni pek çok etkinlik ve fonksi yonlar ortaya çıkmıştır 1990 lı yılların ortaya çıkardığı en önemli özellik rekabetçi bir pazarın ge rek ulusal gerekse uluslararası bir boyutta ortaya çıkmış olmasıdır Bu pazar ortamında küçük orta büyük ve çok uluslu mega şirketler müşterilerinin ceplerindeki paraları kazanmak için kıyasıya rekabet etmektedirler Daha doğrusu rekabet etmek zorunda kalmışlardır Artık iş yapış şekli değişmiştir Mal ve hizmet üretip pazarlamak isteyen işletmelerin paraları kazanılmak istenen müşterilerin beyninde olumlu imajlar yaratmak ve duyguları payla şacak ortak paydalar üretmek zorunda olmalarıdır Bütün bunları sağlamak için de güçlü bir firma ürün bilgisi marka ve tercih edilme nedenlerinin ortaya çıkarılması gerekmektedir Çünkü tüketiciler değişik mal ve hizmet üreten ve bir şekilde pazarda farklı olmak isteyen firma ve kuruluşlar tarafından çok yoğun iletişim bombardımanına tabi tutulmaktadırlar STRATEJİK PAZARLAMA İLETİŞİMİ 21 Yüzyıla girerken halkla ilişkiler işletme ve diğer karmaşık organizasyonları yöneten sosyal bilim olmuştur Halkla ilişkilerin bütünleşik iletişim sürecindeki değeri halkla ilişkilerin ilişki kurucu rolünden ya da orga nizasyon ve halk arasındaki ilişkileri bütünlemesinden doğmaktadır Halkla ilişkilerin rolünü anlamak ve halkla ilişkilerin tanımından hareketle iletişimi de içeren yönetim stratejileri ve taktikleri kullanılarak bir kurumun hem iç hem de dış ilişkilerini bütünleştirmek üzere halkla ilişkilerin yönetim için yeni bir liderlik seviyesi yaratması gerektiği gerçeği ortaya çıkmıştır Halkla ilişkiler hedef kitleler ile olan ilişkilerin bütünleşmesi yönetim fonksiyonlarının bütünleşmesi işletme ve organizasyon şekillerinin bütünleşmesi ve sonuç olarak toplum ile bütünleşmeyi içeren aşamalarla bütünleşik pazarlama iletişimi sürecine önemli katkılar sağlamaktadır Pazarlama yeni bir çağa girmektedir Bu çağ bütünleşik iletişimler çağıdır Artık firmalar tutsak edilmiş izleyicilere kitle pazarlamasının iş prensipleri ile ulaşamamaktadırlar Geleneksel anlamda ayrı ayrı yürütülen reklam halklasayfasına git

Sağlık İletişimi 195 ilişkiler doğrudan pazarlama ve satış promosyonu gibi pazarlama iletişimi faaliyetlerinin birbirleri ile bütünleşerek güçlü bir sinerji yaratmaları gerek mektedir Günümüz pazarlama çabalarının özünde tüketiciyi pazarlama planlarının ön safında tutmak toplam kalite felsefesinin gereği olan müşteri memnuniyeti ilkesini örgütün bütün fonksiyonlarınca paylaşılan bir düşünce haline getirmektir Bu değişim sadece yeni bir anlayış ve gözden geçirilmiş bir pazarlama kar masına değil aynı zamanda da tüketicilerin iç ve dış çevrelerin ihtiyaçlarını anlayabilen stratejiyi ve stratejistleri koordine eden ve üst yönetime feed back sağlayabilen bir yöneticiye ihtiyaç duymaktadır Halkla ilişkiler uzma nının bütün bu iletişim mesajlarının tüketicilerin ihtiyaçları ile birleştirme ve yönetmeye yönelik eğitimi-anlayışı ve ustalığı mevcuttur Halkla ilişkiler uzmanı bu disiplinlerin orkestra şefi olarak iç pazarlama kaynağı bütün leşik pazarlamanın lideri ve tepe yönetiminin danışmanı temelinde yeni bir güç elde etmektedir Bütünleşik iletişim en basit tanımlama ile tüm iletişim çabalarının stratejik bir koordinasyonudur American Association of Advertising Agencies Amerikan Reklam Ajansları Birliği in tanımına göre bütünleşik pazarlama ileti şimi örneğin genel reklam direkt cevap satış promosyon ve halkla ilişkiler gibi çeşitli iletişim disiplinlerinin stratejik rollerini hesaplayan ve açıklık getiren ayrıca birbirini tutmaya çalışan ve maksimum düzeyde iletişim etkisi yaratmak için bu disiplinleri birleştiren kapsamlı bir planın artı değerini tanıyan pazarlama iletişimi planlama konsept olarak tanımlanmaktadır İşletmeler halkla ilişkileri taktiksel roller için kullanmaktadır yeni hareketler yaratmak örgüt içi iletişimle uğraşmak özel olaylar programlar hazırlamak lobicilik ve araştırmalar yapmak halkla ilişkilerin görevleri arasında bulun maktadır Son on yılda halkla ilişkiler uzmanı pazarlama karmasının değerli bir parçası olarak işletme içerisinde önemli bir yer edinmiştir Dünyanın ta nınmış pazarlamacılarından Phillip Kotler pazarlamanın geleneksel sine yeni pazarlara girmeyi sağlamada zorunlu olan iki aracı güç ve halkla ilişkiler eklemiştir Anlamlı bir etki yaratabilmek için bütün iletişimlerde güçlü bir ortak tema ve imaj kullanılmalıdır Diğer taraftan da bütün bu birleşme çabaları maksimum iş gücü ve verimlilik sağlayacağından üretimsayfasına git

maliyetlerinden ve zamandan tasarruf sağlayacaktır Tüm tüketici iletişimlerini birleştirme ihtiyacı doğru pazara ulaşmak için mevcut pazarlama metotlarını sorgulayan ve kuruluş çevresinde meydana gelen çeşitli değişimlerden doğmuştur Pazarlama ve halkla ilişkiler ikisi giderek tüketicilere tam bir iletişim sunabilmek için birlikte çalışmaktadır halkla ilişkiler ürün tanıtımlarına reklamın oluşturamayacağı bir güvenilirlik kazandırmaktadır Halkla ilişkiler medya özel ilgi grupları ve halkla beraber yeni ürün tanıtımlarında gerekli görülen bir olgudur Bu şekilde gelişerek güvenilir iletişim ve marka kimliği içinden satın alma ve tüketici memnuniyetini teşvik etmek için iletişim planlama yerine getirme ve geliştirme hareketini tamamlamak üzere ortaya atılan MPR pazarlama yönlü halkla ilişkilerin tanımlaması yapılmaktadır Pazarlamacılar geleneksel pazarlama araçlarının etkinliğinde azalma görmeye devam ettikleri sürece halkla ilişkilerin tüketici anlayışına ve maliyet yönünden verimliliğine daha büyük önem vermektedirler Geleneksel pazarlama iletişimi yöntemleri ile parçalanan ve etkinliği azaltılan iletişim çalışmalarını stratejik olarak planlayan ve koordine eden halkla ilişkiler satın alma dav ranışlarını doğrudan etkileyen bütünleşik pazarlama iletişimi yaklaşımında örgüt içinde kilit bir görev üstlenmektedir Halkla ilişkiler uygulayıcıları hem işletme hem de tüketici sözcüleri olarak iki tarafa da anlayış ve geribildirim sunarak çok iyi bir denge sağlamaktadır İşletme dışı ilgi grupları medya yatırımcı finans çevresi her düzeyde halk ve en aşağı düzeyden en yüksek düzeye kadar çalışanlara karşı sergilenen tarafsızlıklar eşsiz bir iç kaynaktır Halkla ilişkilerin iletişime olan hassasiyeti ihtiyaç ve şikayetlerin öngörülerek birleştirilmiş bir mesajla çalışmak ve tepe yönetime geribildirimlerle işletme algılarına karşı halk gerçekliğini göster mek için kullanılmaktadır Halkla ilişkilerin yeni boyutları olarak da değerlendirilen ve bir uzmanlaşma olarak kabul edilen CPR Kurumsal Halkla İlişkiler MPR Pazarlama Yönlü Halkla İlişkiler ile MPR ın alt açılımlarında fonksiyonel olan pro-aktif ve re-aktif halkla ilişkiler uygulamaları bütünleşik pazarlama iletişimi çalışma larındaki farklı iletişim tekniklerini stratejik olarak tek elden ve kurum içinde planlama imkanı sağlamaktadır Bu hem 90 lı yılların parçalanmış iletişim mesajlarının kontrol edilmesini sağlayacak hem de bütünleşmenin önündekisayfasına git

Sağlık İletişimi 193 Halkla ilişkiler işletme ve onun çeşitli toplulukları arasında iyi niyeti besle mek amacıyla oluşturulmuş promosyon yönetiminin bir parçasıdır Halkla ilişkiler çabaları çeşitli topluluklara yöneliktir Bunlar genelde tüketiciler ortaklar çalışanlar tedarikçiler hissedarlar devlet genel kamu işçi grupları ve sivil toplum kuruluşlarıdır Halkla ilişkilerin yukarıdaki amaç1arın bakıldığında en temelde halkla iliş kilerin iki genel amacının var olduğu görülür Bunlardan birincisi kurum veya kuruluşların yönetimleri açısından önem taşıyan yöneticilerin halkın tepkilerini çeşitli konulara ilişkin inançlarını ve eğilimlerini bilme anlama isteğini yerine getirmektir İkincisi ise özellikle kurum ve kuruluşların ürün veya hizmetlerinin tüketicileri olan potansiyel kitleleri ilgilendiren halkın firma veya kuruluşun amaçlarını öğrenme isteğinin tatmin edilmesidir Halkla ilişkilerin temel amacı kurum ve kuruluşların sundukları hizmetler lehine çalıştıkları kurum firma ve kişileri geniş halk kitlelerine tanıtmak ve sev dirmek bunun yanında çalışanların da yönetim hakkında olumlu tutumlar edinmelerini sağlamaktır Halkla ilişkiler reklam kişisel satış ve satış geliştirme ile etkin bir şekilde bütünleştirildiğinde iyi niyetten başka hedefleri de gerçekleştirebilir Halkla ilişkiler aynı zamanda marka bilinirliliğini artırabilir satın alma davranışına yöneltebilir ve bir işletme ve ürününe yönelik elverişli turumlar geliştirebilir Bütün bunların ötesinde halkla ilişkiler örgütün üst düzeydeki karar me kanizmalarına iletişim alanında danışmanlık yaparak örgütün bilinçli veya bilinçdışı ürettiği bütün mesajların koordinasyonunu gerçekleştirerek bü tünleşmenin önündeki en önemli engeli ortadan kaldırabilir Sonuç olarak Bozkurt un Bütünleşik Pazarlama İletişimi kitabında da bahsedildiği üzere halkla ilişkiler özellikle 90 lı yılların başından itibaren işletmelerin tüketiciler nezdinde ki tercih edilme ve farklılık yaratma konu sundaki sıkıntılarına çözüm olarak yeniden yapılanmaktadır Bütünleşik pazarlama iletişimi sürecinde işletmenin en üst düzeydeki karar alma mekanizması içinde yer alan halkla ilişkiler uzmanı örgütle ilgili alınabilecek bütün kararların iletişim boyutunu stratejik olarak irdelemekte dolayısıyla tek ses tek görüntü ve bütünleştirilmiş bir mesaj in hedef kitlelere iletilmesini sağ lamaktadırsayfasına git

Her iki örgüt yapısında da bireyler arası ilişkilerin belirli davranış kalıpları içinde gerçekleşmesi ve düzenlilik göstermesi üyelerin uymak zorunda olduğu kuralların bulunması ortak özelliklerdir Pazarlama iletişimi bir mal ya da hizmetin pazarlanması sırasında kullanılan tüm iletişim fonksiyonları için kullanılan genel bir ifadedir Pazarlama iletşiminde temel amaç toplanılan bilgileri aktarmak müşteride ürün ya da hizmete yönelik istek yaratmak ve bunun sonucunda satışları arttırmaktır Vural ve Bat 2013 40 Kurumsal iletişim departmanı üst yönetimle koordinasyon halinde çalışması gereken bir birimdir Tepe yönetimin mesaj larını iletmek imajı desteklemek olumlu bir itibara sahip ol mak için yapılması gereken tüm ileti şim çalışmaları kurumsal iletişim departmanı tarafından üst düzey yönetim ile uyumlu olarak planlanmalıdır Yönetim Organizayon Kuramları Klasik Kuram Klasik kuram ve bu kuram altında yer alan yaklaşımlar et kinliğin ve verimliliğin arttırılmasını amaçlamaktadır Bu kura mın vurguladığı iki ana görüş vardır Bunlardan birincisi işletmelerde etkinliğin ve verimliliğin artması ikincisi ise bunu sağlayacak olan formel organizasyon yapısının ve bunun içindeki yönetim faaliyetlerinin düzenlenmesidir Koçel 2014 237 İşetmelerin büyümesi karmaşık hale gelmesi ve rekabetin artması daha etkin ve verimli yönetilmesi ihtiyacını getirmiştir Klasik kurumda insan öğesi ikinci plana itilmiştir İşçi işin verimini arttıracak pasif bir öğe olarak ele alınmıştır Klasik kuram üç yaklaşım içermektedir Frederick Winslow Taylor ve Bilimsel önetim aklaşımı Henri Fayol ve önetim Süreci aklaşımı Max Weber Bürokrasi aklaşımısayfasına git

farklı görüşler yer almaktadır İngiliz kurum kimliği uzmanı Wally Olins in kurum kimliği stratejisi daha çok görsel kimliğe dayanırken Schmidt modelinde beş işlevsel boyuttan söz eder ürün ve hizmetler iletişim ve dizayn kurumsal davranış pazar stratejileri ve kurumsal kültür Bütün bu öğeler birbiriyle karşılıklı etkileşim içerisindedir ve kurum kimliğinin yapısını oluşturur Schmidt 1997 40-50 Bir kuruluş toplumsal değişiklikler sonucunda kimlik oluş turmaya ihtiyaç duyabilir ya da var olan kimliğini değiştirebilir Kurum kimliği stratejisi bir kuruluşun tüm iletişim faaliyetlerini içine alarak kurum içinde bir bütünleşme ve kurum dışında da iyi bir imaja sahip olma çabalarını kapsamaktadır Okay 71 Kurumsal İmaj Kurum kimliği ve kurum imajı kavramları sık sık birbirine karıştırılmaktadır Kurumsal imaj organizasyonun hedef kitlesi tarafından nasıl algılandığı ile ilgili bir kavramdır İmaj kavramını ilk olarak Lippmann 1922 yılında siyasi önyargı düşüncelerini tanımlamak için kullanmıştır İmaj çeşitlerinin bazılarını şu başlıklar altında incelemek yerinde olacaktır Peltekoğlu 358-363 Ürün İmajı Bir ürünün sahip olduğu imajdır ve kimi du rumlarda ürünü üreten kurumdan daha fazla tanınabilir Örne ğin Evyap kuruluşu daha çok ürettiği Arko Duru gibi ürünlerle tanınmaktadır Kuruluşun kendi algıladığı imaj Kuruluşun kendi kendisini görme ve değerlendirme biçimi olarak tanımlanabilir Bu imaj türünde objektiviteyi sağlamak oldukça zordur Transfer İmajı Genellikle lüks tüketim mallarında bilinen bir markanın imajının bir diğer ürüne transferi şeklinde tanımlanabilir Örneğin yıllardır çanta üreticisi olarak bilinen Louis Vuitton kaliteli imajını günümüzde ürettiği ayakkabı aksesuar gibi diğer ürünlerine de yansıtmıştırsayfasına git

lobicilik faaliyetleri kurum içi iletişim itibar yönetimi uygulamalarını içerir Günümüzde kurumsal iletişimin halkla ilişkiler kavramıyla eş anlamlı kullanımıyla sık sık karşılaşılmaktadır Oysa ki halkla ilişkiler kurumsal iletişim kavramının altında ele alınması gere ken bir alanken kurumsal iletişim daha geniş kapsamlı şemsiye bir kavram olarak ele alınmalidır Van Riel 1995 kurumsal iletişimi üç başlık altında incelemenin doğru olduğunu belirtir önetim iletişimi Management Communication Örgütsel iletişim Organazitional Communicatin Pazarlama iletişimi Marketing Communication önetim iletişimi iç ve dış paydaşlarla iletişim kurmanın gerekliliğinin yanısıra kurum kimliği ve imajı arasında bağlantı sağlayarak iyi bir itibar oluşturulması sürecini de içerir Örgütsel iletişim örgütün çeşitli bölüm ve öğelerini birbirine bağlayan aralarında gerekli ilişkilerin kurulmasını ve sürekliliğini sağlayan araçtır Gürgen 1997 61 Örgüt ortak bir amacı paylaşmak amacıyla kişilerin bir araya gelmesiyle oluşturduğu topluluk olarak tanımlanmaktadır Örgütsel iletişim örgütü ilgilendiren çeşitli bilgi ve düşüncelerin akıtıldığı kan damarlarına benzer Bu tanıma göre örgütleri biçimsel örgüt ve toplumsal örgüt olarak ayırmak yerinde olacaktır Biçimsel örgütler içinde yer alan kişilerin üstleneceği rol ve yerine getireceği görevler plan ve program dahilinde tanımlanır Üniversite belediye fabrika sivil toplum kuruluşları biçimsel örgütlere örnektir Toplumsal örgütlerde üyelerin rolü faaliyet ve görevleri zamanla kendiliğinden oluşur Bu örgüt oluşumunda insanların davranışları yazılı olarak değil toplumsal kurallar aracılığıyla düzenlenir Aile arkadaş grupları toplumsal örgütlere örnektirsayfasına git

adetler gelenekler ve görenekler bireylere kurumsal bütünleşmeyi birlik ve beraberliği sağlama açısından önem taşır kurumun kahramanları kurumun üyeleri tarafından rol model olarak benimsenen kişiler Kurum kültürünün sınıflandırılmasında araştırmacılar farklı kategoriler kullanmışlardır Bu sınıflandırmalar içerisinde en çok kabul göreni Charles Handy nin Understanding Organizations isimli eserinde yapmış olduğu sınıflandırmadır Handy 169-172 Charles Handy kurumların yapılarını güç otorite kültürü bürokratik kültür iş-süreç kültürü ve birey kültürü olarak dört grupta toplar Güç kültüründe güç ve denetim merkezde toplandığı için iletişim yapısı da merkezi bir özellik gösterir Kararlar katılımcı bir yönetim anlayışıyla değil üst yönetimdeki kişiler tarafından alınır Merkezdeki güce dayalı bu kültür sert ve yıpratıcı olabildiği için çalışanların moralini bozup kurumun çabuk dağılabilmesine neden olabilir Bu olumsuzlukların yaşanmaması için gücü elinde bulunduranların çok iyi liderlik yeteneğine sahip olmaları gereklidir Bürokratik kültürde kurumu oluşturan birim ya da bölümler kurumu ayakta tutan yapılar olarak görülmektedir İş tanımlarının ve süreçlerin yazılı olması bu tür kültüre sahip kurumların bürokratik kurumlar olarak adlandırılmasına neden olmaktadır Bürokratik kültürlerde kararlar yazılı yetki ve sorumluluklar çerçevesinde alınmaktadır Bu kuruluşlarda kişisel istekler ve uygulamalar en aza indirgenmiş hiyerarşik basamaklar belirlenmiştir İş-süreç kültüründe ise yönetsel gücün uzmanlığa dayalı olduğu görülür Başarının ölçütü işin en iyi bilen kişi tarafından kaliteli ve iyi şekilde yapılmasıdır Ekip lideri katılımcı bir yönetim uygular Bu kültürlerde herhangi bir proje için oluşturulmuş ekipler iş bitince dağılıp bir başka projede yer alabilirlersayfasına git

Sonuç olarak kurumsal sürdürülebilirlik iletişiminin ku rumların ekonomik sosyal ve çevresel sürdürülebilirlikleri ile ilgili amaç ve hedeflerin belirlenmesi strateji ve taktiklerin uy gulaması ve bu stratejilerin tüm paydaşlara duyurulması konu sunda gerçekleştirilen açık şeffaf katılımcı ve diyaloğa dayılı bir iletişim biçimi olduğu görülmektedir Kurumsal Sürdürülebilirlik İletişimi Stratejileri Kurumsal sürdürülebilirlik iletişiminde tüm kurumsal ile tişim stratejileri kullanılabilmekle birlikte bu stratejilerden bazı ları birincil önem taşımaktadır İletişim stratejilerini ele almadan önce Swenson un sürdürülebilir iş uygulamalarını açıklamak doğru olacaktır Swenson un 2007 yılında çeşitli yazarlardan derleyerek yaptığı sınıflamaya göre literatürde sürdürülebilir iş uygulamalarına referans veren görüşler sırasıyla şunlardır 2007 263 Kurumsal sosyal sorumluluk Sürdürülebilir tedarik ağı yönetimi Tedarik zinciri çevresel yönetimi Yeşil satın alma stratejileri Çevresel satın alma Yeşil pazarlama Yeşil pazarlama yönetimi Tersine lojistik Sürdürülebilir etiketleme şemaları Çevresel yönetim Yaşam döngüsü değerlendirmesi Aşağıdaki şekilde görüldüğü üzere Engert ve Baumgartner göre kurumsal sürdürülebilirlik stratejinin yerleştirilmesi bazı belirli başarı faktörlerine bağlıdırsayfasına git

Stratejik yaklaşım Sektörün ve pazarın koşullarına göre kültürel değişim Çift yönlü paydaş yaklaşımı ve iletişimi Şeffaflık Tutarlılık Yönetimin katılımı ve kararlılığı Toplumsal duyarlılık Uzmanlık ve profesyonellik Ölçümleme ve değerlendirme Kurumun diğer fonksiyonları ile bütünsellik Yönetim fonksiyonu olma Saydam 2014 120-121 Saydam ın araştırma sonuçları sadece iletişimin sürdürüle bilir olması için nelere sahip olunması gerektiğini ele almaktadır Bu sonuçlara kurumsal sürdürülebilirliğin üç boyutuyla ilgili konulardaki uzmanlıklar da dâhil edilebilmektedir Sürdürülebilir iletişim şeffaf açık ve diyalog temellidir Toplumsal değişimler den endüstrinin öngörülerine operasyon önceliklerine süreç yönetim sistemlerine kirlilik kontrol sistemlerine risk yaşam döngüsü ve çevresel etki öngörülerine ve ürün ve teknoloji ge liştirilmesine cevap vermektedir Petts 2000 272 Görüldüğü gibi Petts in tanımında kirlilik kontrol sistemi yaşam döngüsü ve çevresel etki öngörüleri gibi sürdürülebilirliğin çevresel bo yutuna ve ürün ve teknoloji gelişimi gibi ekonomik boyutuna yer verilmektedir Kilbourne da sürdürülebilir iletişimi çevresel sürdürülebilirlikle ilgili görmektedir Sürdürülebilir enerji in sanoğlunun doğaya hükmetmesi yerine onu koruyabileceği bir Dünya inşa etmek şeklinde tanımlanır Sürdürülebilir bir iletişimin geliştirilmesinin sosyal pazarlamadan iki önemli yönüyle farklılık gösterdiği öne sürülür Sosyal pazarlama hedef kitlenin refahını arttırmak ve yer aldıkları toplumu geliştirmek amacıyla hedef kitlenin münferit davranışlarına etki etmeyi hedeflerken sürdürülebilir iletişimin odak noktası çevresel sürdürülebilirlik tir Kilbourne 2004 193sayfasına git

BÖLÜM KURUMSAL SÜRDÜRÜLEBİLİRLİKLE İLGİLİ TEORİLER 81 Hissedar Değeri Teorisi 81 Paydaş Teorisi 83 Kurumsal Vatandaşlık 85 Kurumsal Yönetişim 92 BÖLÜM 101 KURUMSAL SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK 101 İLETİŞİMİ 101 Kurumsal Sürdürülebilirlik İletişimi Stratejileri 106 Kurumsal Sosyal Sorumluluk Kampanyaları 107 eşil Pazarlama 113 Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlaması 115 BÖLÜM KURUMSAL SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK İLETİŞİMİ UYGULAMALARI 125 Unilever Örneği 125 Borusan Holding Örneği 136 SONUÇ 143 KAYNAKÇA 145sayfasına git

Lundgren ve Mc Makin göre etkili bir sürdürülebilir iletişimin üç temel iletişim amacı vardır Bakım İletişimi Çevrenin etkileri ile ilgili iletişim bilginin ve araştırmaların mümkün olduğu sağlık güvenlik ve çevresel performansla ilgili iletişimdir Uzlaşı İletişimi Standartların ayarlanması ürün geliştirme güvenlik planlaması ve doğal kaynakların yönetimi gibi konular için sürdürülebilir kararlar almak üzere bir arada çalışan kişilere cesaret veren iletişimdir Kriz İletişimi Kazalara kirlilik olaylarına hastalıklara cevap vermek için yararlanılan iletişimdir Lundgren ve Mc Makin den aktaran Petts 2000 273 Çalışmanın başında da söylendiği gibi sürdürülebilirlik ile tişimi sürecinde kurumsal iletişim temsilcilerine büyük görev düşmektedir Yukarıda Petts in de aktardığı üzere bakım iletişi mi uzlaşı iletişimi ve kriz iletişimi konuları kurumsal iletişim uzmanlarının görevi içindedir Kurumsal iletişimcilerin sürdürülebilirlik iletişimi için hakim olması gereken noktalar bulunmaktadır Türkiye İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği bu konuda eğitim veren önemli bir kuruluştur Hedef kitlesinin şirketlerin kurumsal sürdürülebilirlik kurumsal iletişim kurumsal sosyal sorumluluk pazarlama halka ilişkiler ve insan kaynakları departmanlarının orta düzey yöneticileri olduğu eğitimin temel amacı etkin iletişimin kuralları hedeflere ulaşmaya yardımcı olacak kampanyaların planlanması ve uygulanması iç ve dış paydaşlarla iletişimde doğru mesaj ve kanalların seçilmesi gibi alanlarda deneyim kazandırmaktır Türkiye İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği 2017sayfasına git

METAFORUN KURAMSAL TEMELLERİ 137 Reklâm Metni Renault Megane Çekim gücü Acayip çekim gücü Reklâmda Kullanılan Metaforlar Reklâmda adet otomobil gösterilmektedir Birinci otomobilin reklâm metninde Çekim gücü yazılmıştır İkinci otomobilin reklâm metninde ise acayip çekim gücü yazılmıştır Çekim gücü öyle güçlü gösterilmiştir ki megane marka otomobil yoldaki ışıkları direkleriyle birlikte kendine çekmiştir Megane model otomobil mıknatısmış gibi gösterilmiştir Görsel metafor da kullanılan bu reklâmda cansız bir varlık yine cansız bir varlıkmış gibi gösterilmiştir Bu tür metaforlar somut metaforlardır Bu reklâmda ayrıca kavramsal metafor kullanılmıştır Otomobil mıknatısa benzetilmiştir Benzetilen varlık cansız varlık olan otomobil oldu ğundan dolayı kavramsal metafor kullanılmıştır Bu örneklerin dışında 18 Kristal Elma Ödülleri nde Kristal Elma ödülü almış Mc Donalds markasının aynı kompozisyon içerisinde bütünle şik pazarlama iletişimi kullanarak yaptığı Tavuk Kanatları kampanyasında öncelikle TV kategorisinde kristal elma ödülü almış ardından internet üzerinde yine aynı kampanyanın devamı olan Tavuk Kanatları internet sitesi ile de Kristal Elma Ödülü almaya hak kazanmıştır Aşağıda internet sitesinin metaforik anlamdaki incelemesi yapılmıştırsayfasına git

KURAMSAL İLETİŞİMDE METAFOR244 ilişki vardır İlgilenim düşük olduğunda iknada duygusal bileşenler ürün özelliklerinin uzun uzun düşünülmesinden daha etkilidir Buradan çıkan sonuca göre tüketici ürünle ilgilenimi yüksek olduğunda özellikle yoğun çaba ürünü yüksek ilgilenim gerektiren ürünler söz konusu olduğunda yoğun bir bilişsel faaliyete girişmektedir ve dolayısıyla duygusal bileşenlerin önemi azalmaktadır Böyle bir durumda iknanın reklâmın beğenilmesine dayanması olasılığı daha düşüktür İlgilenim seviyesi düşük olduğunda ise tüketicinin bilişsel işleme yapma motivasyonu da düşük olmaktadır Bu yüzden mesajın içeriğinin değerlendirilmesi ve ayrıntılandırılması güçleşecektir Böyle durumlarda daha çok reklâmdaki çevresel ipuçları değerlendirilir Pett ve Cacioppo 1986 Petty Cacioppo ve Schumann 1983 ya da kestirme yollara Chaiken 1980 1987 başvu rulur Bu yüzden reklâmcıların duygulara dayanan reklâmlara tüketici ürün kategorisi ya da marka ile düşük ilgilenime sahip olduğu zaman ihtiyaç duyması daha olası bir durumdur Çünkü bu tüketiciler yoğun bir düşünme süreci sonunda oluşmuş marka tutumlarına sahip olmayabilirler Tüketicinin reklâma ya da bir iletişim mesajına nasıl tepki vereceğini ön görmek genellikle zordur Bu konuda farklı faktörler etkili olmaktadır Bu faktörler Ürünün özellikleri tüketicinin içinde bulunduğu durum sosyal psikolojik ve kültürel faktörlerdir İlgilenim de bu faktörlerden biridir İletişim kuramcıları 1900 lü yılların başından bugüne çeşitli modeller geliştirerek reklâmın nasıl işlediği tüketicinin reklâmdan nasıl etkilendiği konusuna açıklık getirmeye çalışmışlardır Pazarlama iletişimi kuramlarında bu konudaki açıklayıcı ve baskın teorik çatılardan biri Etkiler Hiyerarşisi Modelleri ya da başka bir isimlendirme ile Dizisel Modeller dir Fill 1999 Pickton ve Broderick 2001 259 En eski pazarlama iletişimi modellerinden olan etkileri 1900 lü yıl lardan başlayarak 1980 lere kadar süren Dizisel Modeller göre tüketici pazarlama iletişimine tepki verirken bilişsel duygusal ve davranışsal basamak olmak üzere üç farklı basamaktan geçmektedir Dizisel modellerin en iyi bilinenleri AIDA DAGMAR Lavidge ve Steiner 1961 in Etkiler Hiyerarşisi Modeli dir Bazı yazarlar 1980 lerin başında geliştirilen Rossiter Percy ve FCB Izgarası modellerini de Dizisel Mo deller arasında saymaktadırlar De Pelsmacker Geuens ve Van den Bergh 2001 60sayfasına git

KURAMSAL İLETİŞİMDE METAFOR172 Tüketicinin niçin satın aldığı onun meraklarını oluşturur Bu me raklar motivasyonlar bizzat veya ailesinin ya da işletmesinin ihtiyaçları dır Bunlar çok farklı yönleri olan insanın yine çok yönlü olan psikolojik yapısını çok çeşitli arzu içgüdü alışkanlık veya bir takım kompleksler olarak yaşarlar Yaşanılan bu süreç ve bu süreçlerin oluşturduğu modeller ile kuramcıların ve araştırmacıların görüşleri bu bölüm kapsamında aşağıda ele alınacaktır Sheth göre bütün pazarlama faaliyetlerinin temel amacı müşteri yaratmak ve müşterinin kalıcılığı ile memnuniyetini sağlamaktır Sheth 2002 591 Geleneksel pazarlamada marka ve müşteri sadakatini sağ lamak için fiyatlandırma politikasına gitmek dağıtım kanallarını geliştirmek gibi klasik yöntemler kullanılmaktadır Gommans ve diğerleri 2001 44 Ancak günümüzde işletmeler başarıyı yakalamak için tüketici odak lı olmaları gerektiğinin farkındadır Auken 2001 38 Artık daha seçi ci ve bilgili olan tüketiciler ve yoğun rekabet koşulları reklamcıları yeni teknolojiler ile yeni yöntemleri kullanarak alternatif farklılaşma ve rekabet avantajı yakalama arayışlarına yöneltmektedir Kurtuluş ve diğerleri 2001 52 Bunu sağlamak için öncelikle üst düzey yöneticiler tüketici özellik lerini önemseyerek stratejik planlama süreci içerisinde pazar ve tüketici odaklı olarak çalışmalı güçlü pazarlama programları hazırlamalı ve ba şarısını pazardaki performansına bağlı olarak değerlendirmelidir Günay 1999 121 Bu durumda iletişimin odak noktası haline gelen tüketici davranışları ele alınarak tüketici davranışı kavramı ve özellikleri tüketici davranışının yaratıcılık ile ilişkisi tüketici davranışlarını etkileyen bireysel ve çevresel faktörler ve tüketici duyguları incelenecektir Tüketici Davranışı ve Yaratıcılık Üçüncü bölümde de belirtildiği gibi Jacques Lacan bilinçdışının dil gibi yapılandığını savunmaktadır Bu söylemi Lacan ın kuramsal çalışmasının ve psikanalizi yeniden yapılandırma girişiminin odak noktasını oluşturmaktadır Lacan ın kastettiği dil yapısalcı dilbilim in açıkladığı haliyle dildir Dolayısıyla Lacan ın yapısalcı dilbilimin dili açıklayışına ters düşmeyen bir yol izlediği açıktır Yapısalcı modele göre dil anlamları kendisayfasına git

KURAMSAL İLETİŞİMDE METAFOR196 örnek olarak gösterilebilir Araştırmanın konusu olan reklâmın algılanmasının iletişim ve pazarlama açısından önemi büyüktür Reklâmın başarılı olabilmesi için dikkat çekmesi ve güdülemeyi gerçekleştirmesi gerekmektedir Reklâm diğer uyarıcılarla birlikte kişinin algılayacağı nesneleri bir süzgeçten geçirmektedir Bu yüzden reklâm kuvvetli bir görsel etki yarat malı ya da görülmek istenen şeyi göstermeli duyulmak isteneni söylemeli hissedilmek isteneni hissettirmelidir Bu sebeple aynı hedef kitle içinde olsa bile algıladıklarını örgütleme yöntemleri farklı olan kimselere tek bir reklâm ile ulaşabilmede sorun çıkabilir Bundan dolayı reklâmla hedef lenen kitlenin tercih ettiği duyuları kullanmak önemlidir Odabaşı Barış 2004 148 Görme eylemi konuşma eyleminden önce başlamasından dolayı görsel etkinin sözsel etkiden daha fazla olacağı söylenebilir Öyleyse reklamlar görsel unsurlarını olabildiğince güçlü tutmalıdır Tüketicilerin algılama sürecinde önemli bir nokta da işletmelerin pa zara sundukları markalardır İşletmeler ürünlerini pazara sundukları markayla ürünlerine imaj katmakta ürünlerinin fiyatını belirlemekte markaya olan güvene ya da güvensizliğe sebep olmaktadır Han 1998 Marka konusunu detaylandırmak kitabın içeriğine ters düşeceğinden yüzeysel söylemler ile değinmek yeterli görülmüştür Öğrenme ve Bellek Kişilerin bilgilerinin davranışlarında kalıcı bir değişiklik yaratarak ve gelecekteki davranışılarında yeniden kullanabile cek şekilde değerlendirilmeleri öğrenme sürecidir Öğrenme süreci kişile rin tüm davranışlarında etkili olduğu gibi satın alma davranışlarında da etkili olmaktadır Tüketiciler algılama sürecinde çevrelerindeki uyarıcılar yardımıyla ürünler reklâmlar ve diğer tüketicilerden çeşitli bilgiler edin mekte ve bu bilgileri kendi bakış açıları ile harmanlayarak değerlendir mektedirler Satın alma karar süreci içerisinde tüketiciler geçmiş deneyimleri ile yaşadıkları anki uyarıcılardan elde ettikleri bilgiler sonucunda olumlu bir yargıya ulaşıp olumlu duygular hissederler ise satın alma kararı gerçekleşmektedir Öğrenme tecrübelerinden elde edilen bilgiler bellekte toplanmaktadır Bu bilgilerin birikim alanı bellektir de denilebilir Belleğe alınan bilgiler kişi tarafından değerlendirilip herhangi bir zaman diliminde yeniden kullanılmak üzere depolanır Depolanan bu bilgiler daha sonra kişilerin satın alma kararlarında dolayısıyla satın alma davranışlarında etkili olmaktadır Karalar 2005 75 Zaltman göre tüketici ürünle ilgili öğrenilen bilgiler doğrultusunda satın alma davranışına yöneleceğinden hedef kitlenin öğrenme alışkanlıkları ve öğrenme detayları pazarlamacılar ve iletişimciler açısından önemsayfasına git

büyüdükİLETİŞİM ARAŞTIRMALARI VE KURAMLARI çe basılı iletişim araçlarını gerçeği deneme ve ciddi öğrenme için kullanmaya başlarlar çocuğun toplumsal ilişkileri kötü leştikçe televizyon kullanımı ve fantastik içerik arayışı artar Johnson gençler arasında iletişim araçlarının kullanımı ve toplumsal bütünleşmeyi incelemiş ve yoğun televizyon izleme ile statü düş kırıklığı arasında doğrudan bir ilişki bulmuştur Bu bulguya göre toplumsal bütünleşmede başarısızlık hissi kişileri yetersizlik duyguları veren bir durumdan kaç mak amacıyla bir duygusal onarma aracı olarak televizyonu kullanmaya yöneltmiştir Katz ve Peled savaş gibi özel bir durumda televizyonun iki önemli görevi olduğuna işaret ettiler bilmek gereksinimi ve gerginlikten kurtulma Gazetelerin ek bir enformasyon kaynağı olduğunu ve radyo ile televizyonun verdiği materyal lerin yorumu için kullanıldığını saptadılar Diğer yandan Katz Gurevitch ve Haas çeşitli araçları kullanma ve elde edilen doyumlarla ilgili araştırmalarında televizyonun daha çok zaman öldürmek aile ile vakit geçirmek eğlenmek sıkıntıları atmak ve gazetelerin dünya olaylarını anlamak özellikle kendi ülkeleri İsrail hakkında haber için kullanıldığını bulmuşlardır Kullanışlar ve doyumlar yaklaşımı ilk önce Elihu Katz tarafından 1959 da yazılan bir makalede açıklandı Katz bu makalesinde iletişim araştırmalarının hep ikna konusuyla ilgilendiğini ve medya insanlara ne yapıyor sorusuna yanıt aradıklarını asıl sorulması gereken sorunun ise insanlar medya ile ne yapıyor sorusu olduğunu ileri sürdü Kitle iletişim araçlarının izleyici okuyucu kitle üzerinde etkili olduğunu bu kitlenin de edilgen alıcılar durumunda bulunduğunu varsayan modelleri inceledik Kullanışlar ve doyumlar yaklaşımı ise izleyici okuyucuların edilgen alıcılar olmadıklarını öne sürer Bu yaklaşım iletişimsayfasına git

İLETİŞİM BİLİMİNİN İDEOLOJİK TEMELLERİ 43 Çağdaş işlevselcilerin başında Talcott Parsons gelmek tedir Parsons göre sistem birimler ve birimler arası kalıp laşmış ilişkilerden oluşur Alemdar ve Erdoğan 1990 21 Sistemin en küçük birimi ilişkiye katılan kişinin aktörün rolüdür En küçük ilişki de bir aktörün diğerleriyle iletişi mindeki kalıplaşmış karşılıklı ilişkisidir Parsons un etkinlik sistemi nde kişi belli amaçlar peşindedir bir başka deyişle aktiftir Bu amaçlara ulaşmak için etkinlikte bulunur Neyin amaç olduğu ve bu amaca ulaşmada hangi olanakların kulla nılacağı düşünceler kurallar ve değerler tarafından belirlenir Sistemler statü konum sahibi kişilerden oluşur Kendilerine verilen rolleri kurallara uygun biçimde oyna yan bu kişiler toplumsal sistemi oluştururlar Etkinlik sistemleri nin dört sorunu çözmesi gerekir Alemdar ve Erdoğan 1990 22 Uyum sağlama Hedefe ulaşma Bütünleşme Latency Gizillik Bu terim davranış örüntülerinin korunması ve gerilimlere son verilmesi anlamına gelmektedir Moore 2002 359 Latency birimlerin rollerine uygun davranmasını sağlamadır Bu toplumsallaşma süreci sağlık ceza eğitim din vb konularla uğraşan kurumlarla sağlanır Parsons genel etkinlik sistemini kültürel toplumsal kişisel ve organsal alt sistemler olarak ayırmıştır Bu sis temlerin ilişkisine de enformasyon kontrol hiyerarşisi adını verir Bu süreçte sistemler birbirine enerji ve enformasyon sağlar Buna sembolik değiş tokuş denir Parsons göre değişim genel sistemin sistemi oluşturan alt ve alt-alt sis temlerin birbirinden işlev bakımından farklılaşması ayar lanması genel sistemle bütünleşmesi büyümesi ve gelişmesisayfasına git

İLETİŞİM ARAŞTIRMALARI VE KURAMLARI Davranışsal Etkiler Kitle iletişiminin birey ve grupları davranışa geçirici etkisini içerir Bu etki aktifleştirme ya da pasifleştirme biçiminde olabilir Kitle iletişim araçlarının oy vermede ve reklam yoluyla izleyicileri tüketim yönünde hare kete geçirmesi de bu etkiler arasındadır Mc Quail ve Windahl 1993 98 bu modeli toplumsal yapıyı ve tarihi ön plana çıkarması nedeniyle olumlu bulurlarken toplumsal sistem dışındaki etkenlere özellikle kitle iletişim araçları sistemine toplumsal sistemden abartılı bir ölçüde bağımsızlık atfetmesi nedeniyle de eleştirmektedirler Onlara göre Kitle iletişim araçları sisteminin toplumun baskın gelen kurumlarıyla oldukça yakından ilişkili veya hatta doğrudan bu kurumlarla bütünleştirilmiş olarak düşünülmesi daha doğru olacaktır De Fleur ve Rokeach ın geliştirdikleri bağımlılık modeli siyasal toplumsal ve tarihsel analizi biraraya getirme çaba sınnın örneklerinden biridir Makro ve mikro toplumsal birimler arasındaki ilişkiyi vurgulayan bu model izleyici medya ilişkisini bütünsel bakış açısıyla tarihsel koşulları göz önünde tutan bir analiz çerçevesi içinde ele alması bakımından önemlidir İnal 1996 143 Kullanışlar ve Bağımlılık Modeli Bireyin kitle iletişimini kullanması ve doyum sağlaması nı konu alan kullanışlar ve doyumlar yaklaşımına yöneltilen eleştirilerden biri de toplumsal etkenleri bir yana bırakıp sadece bireysel etkenlere eğilmesidir Rubin ve Windahl kullanışları ve doyumları toplumsal-yapısal koşulları da ekleyerek geliştirmek için bağımlılık modeliyle birleştirerek kullanışlar ve bağımlılık modelini getirmişlerdir Bağımlılık modeli kitle iletişimini toplumsal sisteme bağlar Bu modele göre Alemdar ve Erdoğan 1990 131-132 çağdaş toplumlar gelişip karmaşıklaştıkça halk toplumsalsayfasına git

İLETİŞİM ARAŞTIRMALARI VE KURAMLARI düşer Bell bu oluşumu iki noktayla açıklar Birincisi hizmet sektörü büyüdüğünden beri insanlar makine yerine daha çok simgelerle ya da başka insanlarla çalışmaya başlamıştır Ayrıca sanayi sektöründe kaliteli işçi sayısı artmıştır İkinci olarak da grupların haklarını elde etme istekleri sonucu bek lentilerinin yükselmesiyle bireysel istekler yerine toplumda yapılacak hizmetlerde halkın isteği ön plana çıkmıştır Lipset ve Samuel Huntington gibi tutucu kuramın tanınmış siyasal bilimcileri ise demokrasinin sonunu ilan ettiler Sanayileşmiş toplumlar istikrarlı demokrasi düzeyine ulaştılar İstikrarlı bir demokrasi ise sistemin en iyi biçimdeki dengesidir Demokratik ilkelerin ve değerlerin çalışmasıyla el ele giden büyüme farklılaşma ayarlama bütünleşme ve niteliğin yükseltilmesi süreçlerine sahip olan bir sistemde ideolojiden özellikle sınıf mücadelesinden söz etmek doğal olarak olanaksız olacaktır Horowitz göre aktaran Alemdar ve Erdoğan 1990 30 uluslararası ilişkilerde ideoloji yerine ekonomik yanın art ması çokuluslu şirketlerin gelişmesi sonucunda ideoloji son bulmamış ancak çatışma sistemler alanından çıkıp dünya imparatorlukları alanına girmiştir Ancak 21 yüzyılda bu görüşün tamamen geçersiz olduğu ne ideolojilerin ne de tarihin sonunun geldiği görülmektedir Kagan 2007 bu yaklaşımı yanlış tanımlanmış bir hayal ola rak görür Bu imaj soğuk savaş sona erdi yeni bir uluslararası düzenin kıvılcımları çakıldı ülkeler ya hep birlikte gelişecek veya yok olacak ideolojik kamplar sona erecek kültürler özgür ticaret ve iletişim ortamında kaynaşacak ve toplumlararası diyolog artacak gibi bir yanılsama getirdi Ancak yazara göre ne toplumlar değişti ne de bildiğimiz tarihin sonu geldi Ulus devletler eskisinden de güçlü olma yarışında Tutku hırs ve yarış aynen devam ediyor Dünya ABD odaklı tek merkezli ama Rusya Çin Avrupa Japonya İran Hindistan gibi ülkelersayfasına git

Önsöz Her yaşta geliştirebilir bir zekâ türü olarak ön plana çıkan Duygusal Zekâ özellikle iletişim ile bütünleştiğinde bireylerin karşılaştıkları sorunlarla daha etkili baş edebildikleri ve daha çözüm odaklı oldukları görülmektedir Duygusal Zekâ ve İletişim birlikte yaşamanın veya çalışmanın etkinliği ve verimliliği için önemli olan birbiriyle yakından ilişkili iki kavramdır Kitaptan yararlanacak olan tüm bireylerin kendi duygularını ve iletişim kurdukları diğer bireylerin duygularını anlaması ve bilinçli olarak kullanabilmesi için gerekli olan duygusal zekâ hayatın her anında var olan iletişim ve etkili iletişim için gerekli olan temel iletişim becerileri bağlamında kendilerini geliştirmeleri ve kaynak kitap olarak kullanmaları amaçlanmıştır Kitabın ortaya çıkmasında desteklerini emeklerini bilgilerini ve tavsiyelerini esirgemeyen başta Prof Dr Fatma GEÇİKLİ ile Doç Dr Eyyup AKBULUT olmak üzere tüm hocalarıma ve eserin baskısında gösterdikleri önemden dolayı Beta Yayınevi çalışanlarına teşekkürü bir borç bilirim Ayrıca her anımda bana hassasiyetle ve anlayışla yaklaşan canım eşime ve kızlarıma sevgilerimi sunuyorum Özkan AVCIsayfasına git

bölüm İLETİŞİM 145 Kişilerarası iletişim hem sözel hem de sözel olmayan mesajları içermektedir Zira sessizlik bile etkileşim içerisin deki faktörlere bağlı olarak bir kişilerarası mesaj olabilmektedir Karşıdaki birey ile frekans uyuşmazlığı olduğunda ilişkiye yanıt vermeme ya da olumsuz nitelikte yanıt verme görmezlikten gelme ya da dinlememe yolu tercih edilmek tedir Bu süreç içerisinde duyulan güvenin seviyesi doğrul tusunda yapılacak olan kendini açma davranışı ortak bir ilişkinin kurulması ve geliştirilmesinde önemli bir rol oynamaktadır Bu durum iki tarafın gönüllü olarak katıldığı bir ilişki olabileceği gibi bir egemenlik ve mücadele ilişkisi de olabilmektedir Bu bağlamda kişilerarası iletişimin ilkeleri aşağıda sıralanmıştır Oğuz 2016 75-82 Kişilerarası İletişim Bir Süreçtir Her şey süreç içe risinde bir değişim halindedir Bireyin kendisi değişmekte iletişimde bulunduğu diğer bireyler değişmekte ve bulunduğu ortam değişmektedir Dolayısıyla kişilerarası iletişim süreci karşılıklı etkileşim halinde sürekli olarak değişmektedir Unsurlar Birbirlerine Bağlıdır Kişilerarası iletişimde sadece bireyler değil iletişimin çeşitli unsurları da birbirlerine bağlı olarak bulunmaktadır Kişilerara sı iletişimin her bir unsuru birbirleriyle ve bütünle yakından bağlantılıdır ve herhangi birindeki bir değişiklik diğerlerinde de değişime neden olmaktadır İletişim Süreci Kurallarla Yönetilir Kişilerarası ileti şim sürecinde bireyin kendisinin veya karşısındakisayfasına git

bölüm ZEKA 53 Doğacı Zekâ Doğacı zekâ Gardner tarafından açıklanan son zekâ alanı dır Doğal çevreyi anlama tanıma ile ilgilidir Doğacı zekâ bireylerin çevredeki bitki ve hayvan türlerini fark ettikle rinde ve alt türlerini sınıflandırma prensiplerini oluşturabildiklerinde ortaya çıkmaktadır Bu zekâ hem yapay çevreyi hem de doğal çevreyi kapsamaktadır İzci dağcı biyolog ve zoologlar bu zekâları gelişmiş olan bireylerdir Doğacı zekânın özündeki kapasiteler şunlardır Doğa gezileri yapma Doğayı anlama ve geliştirmeye dönük proje ve de neyler yapma Doğa ile bütünleşme Doğal bitki örtüsüne duyarlılık Canlılar ile etkileşim kurma ve koruma Doğanın tepkilerine karşı duyarlılık ve farkındalık Doğadaki bitki ve hayvanları tanıma ve sınıflama Doğacı zekâsı güçlü olan bireyler doğanın birey üzerindeki ve bireyin doğa üzerindeki etkisiyle ilgilenirler Sağlıklı bir çevre oluşturma bilincine sahiptirler ve çevrelerindeki doğal kaynaklara hayvanlara ve bitkilere karşı çok meraklıdırlar Doğayı sever ve korurlar Araştırmacıdırlar Doğadaki canlıları incelemekten hoşlanırlar Duygu ve zekâ kavramı ile birlikte bu iki kavramın birbirleriyle olan uyumlarına ve beyin ile olan ilişkilerine desayfasına git

bölüm ZEKA 59 Limbik Sistem Beyin sapını çevreleyen kısımdır Duygular ve uzun süreli belleği kontrol eden sis temdir Talamusun bazı bölümleri ile birlikte amigdala hipotalamus ve hipokampus limbik sistemin önemli parçalarıdır Limbik sistem genel itibari ile duyuları güdüleri ve dürtüleri kontrol eder Açlığı susuzluğu cinsel arzuları ve diğer zevkleri düzenler Amigdala Beynin her iki yarım küresinin ortasında yer alan ve bezelye tanesi büyüklüğünde olan organdır Limbik halkanın altında beyin sapının üzerinde bulunur Bireyin çevresi ve düşünceleri ile ilgili an lık durumunu yansıtır Duygusal hafıza ve duygu sal tepkilerin oluşmasında etkin role sahiptir Öfke korku sevinç ve başarı gibi duyguların merkezidir Beslenme ve cinsellik gibi güdüsel eylemleri de dü zenler alamus Beynin orta kısmında yer alır ve çok çe kirdekli bir yapıya sahiptir Bu çekirdekler sayesinde talamus beynin diğer bölgelerinden kendisine ge len bilgileri işleme sokar bu bilgileri bütünleştirir ve son olarak işlediği bilgileri beyin kabuğuna aktarır Koku duyusu haricindeki tüm duyularla bağlantı kurar ve duyuların ilgili bölgelere aktarımında aracılık rolü üstlenir Hipotalamus Talamusun altında bulunur Limbik sistemle ilgili badem şeklindeki diğer beyin kısmı dır Hormon salgılayan hipofiz bezleri ile bağlantısayfasına git

vi daha sonraki dönemlerde araştırma ve tutundurma işlevleri kullanılmıştır Stratejik planlama ve işbirliğine dayalı karar alma işlevleri ise yakın döneme ait işlevlerdir Sonuç olarak halkla ilişkilerin işlevlerinde tarihsel süreç içinde yaşanan gelişme bu disiplinin stratejik iletişim ile olan ilişkisini ve geçirdiği evrimi ortaya koymaktadır Kurumsal Stratejik İletişim Kavram ve Kapsam Strateji kavramının halkla ilişkiler kurumsal iletişim ve tabii ki stratejik iletişim disiplinleri dâhilinde bir tema haline gelmesi ile birlikte halkla ilişkiler ve stratejik iletişim yönetimi nin kesiştikleri noktalar ve her iki kavramın birbiri yerine kul lanılıp kullanılamayacağı gibi tartışmalar da gündeme gelmiştir Öte yandan günümüzde ilgili disiplinlerin post-modern olarak tanımlanabilecek bir ortamda işlev görmesi nedeniyle kurumsal fenomenin incelenmesi açısından daha fazla bütünleyici yakla şımlar üzerinde durulması gerekliliği ortaya çıkmıştır Hallahan vd 2007 Stratejik terimi kurumsal kuram kapsamında ilk defa 1950 lerde kullanılmıştır Kuruluşların pazarda nasıl rekabet ettikleri rekabetsel avantaj sağladıkları ve pazar payı kazandıklarını ortaya koymak amacıyla stratejik terimine başvurulmuştur Hatch den aktaran Hallahan vd 2007 12 Stratejik iletişim genel anlamda planlı iletişim kampanyalarını tanımlamak için kullanılan bir kavramdır Smith 2004 Stratejik iletişim bir kuruluşun misyonunu yerine getirmek için iletişimi belli bir amaca yönelik olarak kullanması olarak da ele alınmaktadır Hallahan vd 2007 Stratejik iletişim en temel olarak halkla ilişkiler pazarlama kurumsal iletişim sağlık iletişimi finansal iletişim algılama yönetimi ve kamu diplomasisi gibi amaç odaklı iletişim faaliyetlerini kapsayan bir şemsiye kavram olarak ele alınmaktadır Holtzhausen ve Zerfass 2017 Halk sağlığı sosyal pazarlama siyasi iletişim sağlığı geliştirme hükümet ile ilişkiler topluluklarla ilişkiler stratejik reklam stratejik pazarlama yatırımcı ilişkileri diplomasi ve uluslararası ilişkiler dinler arası ilişkilerin yanı sıra risk iletişimi sorun yönetimi vesayfasına git

vermek anlamına gelmemekte çeşitli amaçlar için birinci ekran ile ikinci üçüncü ve hatta dördünü ekran da eşzamanlı olarak takip edilebilmektedir İkinci ekran second screen basit anlamda izleyicinin bir ekrandaki içeriği tüketirken başka bir ekrandaki içerik ile de etkileşim halinde olması anlamına gelmektedir IAB Turkey 2017 İkinci ekran kapsamında birinci ekranda televizyon veya Açıkhava gibi büyük ekranlarda içerik tüketilirken akıllı telefon PC veya dizüstü bilgisayar tablet ve oyun konsolu ekranı ikinci ekran olarak kullanılabilmektedir Ibid İkinci ekran kullanımı medya endüstrisini de etkilemektedir İzleyicilerin televizyon izlerken aynı anda diğer ekranları da kullanmasına bağlı olarak televizyon ile birlikte sosyal televizyon kavramı tartışılmaya başlanmıştır Nigtingale den akt Selva 2016 160 Televizyon kanalları ve yeni medya platformları kitlelerin zamanı ve ilgisi için kıyasıya rekabet ederken aynı anda her iki ekran üzerinden geniş kitlelere ulaşabilmek için yeni iletişim biçimlerini de içeriklerine dâhil etmeye başlamıştır Televizyon içeriğini takip eden kitlelerin ikinci ekranlarına eşzamanlı olarak ulaşabilmek artık hiç olmadığı kadar önemlidir Nielsen ın 2013 yılında yaptığı bir araştırmanın bulgularına bakıldığında Twitter da daha faal olan programların ratinglerinin de arttığı daha fazla ratinge sahip olanların ise Twitter etkileşimlilik oranlarının daha fazla olduğu görülmektedir Pynta ve diğerleri 2014 12 Bu araştırmaya göre çoklu-ekran etkileşimliliğinin pazarlama alanındakiler için de artan ticari faydayı işaret ettiğini sözel ve görsel olarak bu tarzdaki programlar ile bütünleşmiş olan markaların yüksek etkileşim ve uzun-dönemli hafızada yer tutma konusunda yarar görebileceği belirtilmektedir Ibid İlgili çalışmaya göre ikinci ekranı basite indirgeyerek yalnızca bir eğlence aracı olarak görmek yerine bu etkileşimi izleyiciyi televizyon yayınına bağlantılandıran güçlü ek bir mekanizma olarak görmek gerekmektedir Ibid Bunun la birlikte ikinci ekranına temas edilebilen kitleler sayesinde bu kitleleri takip eden diğer kitlelere de ulaşmak mümkündür Buna bağlı olarak izleyiciler verilen mesajın alıcısı konumundaykensayfasına git

itibar yönetimi de stratejik iletişim uygulamalarının kullanıldı ğı diğer alanlardır Tüm bu uygulamaların ortak amacı bireyleri grupları kuruluşları hatta kimi zaman da tüm toplumu etkile mektir Botan 1997 188-189 Stratejik iletişim yönetiminde iletişim kuruluşun yöne tim işlevi olarak ele alınır Botan 1997 188 Özel işletmeler özel çıkar amacı güden ya da gütmeyen kuruluşlar aktivist gruplar hükümet dışı kuruluşlar sosyal değişim çabası içindeki kuruluşlar siyasi parti ve hareketler ile kamu kuruluşları stratejik iletişimi uygulayan kuruluşlardır Hallahan vd 2007 Dolayısıyla stratejik iletişim ticari ya da ticari olmayan bir amaçla kullanılabilir Öte yandan stratejik iletişim bir sorunu ya da konuyu he def kitleleri ve ölçülebilir amaç ve hedefleri belirlemek için araş tırmayı kullanır Botan 1997 188 Araştırma bir sorunu ya da fırsatı saptamak amacıyla hedef kitlelerden ve veya paydaşlardan yola çıkılarak yapılır Araştırma sonucuna göre saptanan amaç ve bu amaca bağlı hedeflere ulaşılarak sorunun giderilmesine ya da etkisinin azaltılmasına çalışılır Stratejik iletişim öncelikle biçimsel formel araştırmayı kimi zaman da biçimsel olmayan enformel araştırmadan da yararlanılır bir sorunu ilgili hedef kitleleri ölçülebilir amaç ve hedefleri tanımlamak için kullanır Bilgilen dirici ya da ikna edici olan stratejik iletişimin mutlaka bir amacı ve bir planı olmalıdır Bu plan dâhilinde alternatifler oluşturulur ve alınan kararlar mutlaka doğrulanır Stratejik iletişimin ortak amacı fikirler hedefler hizmetler ve ürünler için kuruluşun kitlelerinde anlayış ve destek oluşturmaktır Smith 2004 Çok disiplinli bir alan olan stratejik iletişim iletişim medya kuramı sosyal kuram örgüt yönetim kuramının kesişim nokta sında yer almakta ve buradan gelişerek ilerlemektedir Falkhei mer ve Heide 2014 134 Etkili kurumsal stratejik iletişim uzun vadede bir yöne ve etki alanına sahip olan ve rekabet avantajına sahip bir tüzel kişilik sağlayan iletişimdir Stratejik iletişim kurumsal büyük stratejinin grand strategy bütünleyici bir bileşeni gibi işlev gösayfasına git

deneyimler sunmak gerekmektedir Bireylerin reklama maruz kalmamak için çeşitli iletişim platformlarına para ödemeyi göz aldıkları bu dönemde iletiyi doğru zamanda ve doğru önerme lerle aktarma kaygısı belirginleşmiştir Transmedya öyküleme de bunu gerçekleştirmenin yollarından biridir Teknolojik gelişmelerle birlikte bireylerin kolayca çok sayıda kişiyle iletişim kurabilmeleri öyküleme stratejisinin de farklı boyutlar kazanmasını sağlamaktadır Farklı iletişim araçlarında anlatısal bir evren geliştirme anlamına gelen transmedya de yimini ilk kez Henry Jenkins kullanmıştır 2003 Transmed ya birden çok mecranın birleşiminin etkileşimli bir biçimde bir arada kullanılmasıdır Jenkins 2006 97 Transmedya birçok iletişim araçlarında farklı ve bütünleyici içerikler geliştirir bu içeriklerin bir yapboz oyunu gibi birbirini tamamlaması gerek mektedir Transmedya öykülemeyse anlatıları öyküyü parçalara ayırarak her bir parçanın başka iletişim ortamlarında deneyim lenmesini ve tüketicinin sürecin bir parçası durumuna gelmesi ni sağlamaktadır Tüketiciler böylece parçaların peşinden farklı mecralara dalmaktadırlar Örneğin tüketici bir televizyon dizisi nin göndermesiyle sosyal mecraya yönelmekte Instagram da da kendi deneyimini paylaşabilmektedir Jenkins göre bir transmedya anlatısı çok sayıda iletişim düzleminde açılır Her yeni metin bütüne bir katkıda bulunur Transmedya anlatıda her iletişim mecrası kendi niteliklerine göre en iyi biçimde anlatıyı geliştirir Jenkins 2006 97-98 Anlaşıla bileceği gibi transmedya geleneksel medyadan ayrışarak çoklu bir anlatı yöntemi kullanmakta farklı iletişim ortamlarında farklı deneyimler sunmaktadır Her iletişim ortamı da kendine özgü dil yapısıyla sürece katkıda bulunmaktadır Ayrıca izleyiciler medya içeriklerinin dolaşımına sosyal ağlar yardımıyla dâhil olup işlet melerin ekonomik ve kültürel çıkarlarını yayarak bu çıkarların yalnızca dolaşımına değil derinleşmesine de yardım etmektedirler Jenkins et al 2013 Transmedya terimini anlayabilmek için içinde doğduğu bağlamı bilmek önemlidir Sosyal medya ve İnternet gelenekselsayfasına git

vi daha sonraki dönemlerde araştırma ve tutundurma işlevleri kullanılmıştır Stratejik planlama ve işbirliğine dayalı karar alma işlevleri ise yakın döneme ait işlevlerdir Sonuç olarak halkla ilişkilerin işlevlerinde tarihsel süreç içinde yaşanan gelişme bu disiplinin stratejik iletişim ile olan ilişkisini ve geçirdiği evrimi ortaya koymaktadır Kurumsal Stratejik İletişim Kavram ve Kapsam Strateji kavramının halkla ilişkiler kurumsal iletişim ve tabii ki stratejik iletişim disiplinleri dâhilinde bir tema haline gelmesi ile birlikte halkla ilişkiler ve stratejik iletişim yönetimi nin kesiştikleri noktalar ve her iki kavramın birbiri yerine kul lanılıp kullanılamayacağı gibi tartışmalar da gündeme gelmiştir Öte yandan günümüzde ilgili disiplinlerin post-modern olarak tanımlanabilecek bir ortamda işlev görmesi nedeniyle kurumsal fenomenin incelenmesi açısından daha fazla bütünleyici yakla şımlar üzerinde durulması gerekliliği ortaya çıkmıştır Hallahan vd 2007 Stratejik terimi kurumsal kuram kapsamında ilk defa 1950 lerde kullanılmıştır Kuruluşların pazarda nasıl rekabet ettikleri rekabetsel avantaj sağladıkları ve pazar payı kazandıklarını ortaya koymak amacıyla stratejik terimine başvurulmuştur Hatch den aktaran Hallahan vd 2007 12 Stratejik iletişim genel anlamda planlı iletişim kampanyalarını tanımlamak için kullanılan bir kavramdır Smith 2004 Stratejik iletişim bir kuruluşun misyonunu yerine getirmek için iletişimi belli bir amaca yönelik olarak kullanması olarak da ele alınmaktadır Hallahan vd 2007 Stratejik iletişim en temel olarak halkla ilişkiler pazarlama kurumsal iletişim sağlık iletişimi finansal iletişim algılama yönetimi ve kamu diplomasisi gibi amaç odaklı iletişim faaliyetlerini kapsayan bir şemsiye kavram olarak ele alınmaktadır Holtzhausen ve Zerfass 2017 Halk sağlığı sosyal pazarlama siyasi iletişim sağlığı geliştirme hükümet ile ilişkiler topluluklarla ilişkiler stratejik reklam stratejik pazarlama yatırımcı ilişkileri diplomasi ve uluslararası ilişkiler dinler arası ilişkilerin yanı sıra risk iletişimi sorun yönetimi vesayfasına git

vermek anlamına gelmemekte çeşitli amaçlar için birinci ekran ile ikinci üçüncü ve hatta dördünü ekran da eşzamanlı olarak takip edilebilmektedir İkinci ekran second screen basit anlamda izleyicinin bir ekrandaki içeriği tüketirken başka bir ekrandaki içerik ile de etkileşim halinde olması anlamına gelmektedir IAB Turkey 2017 İkinci ekran kapsamında birinci ekranda televizyon veya Açıkhava gibi büyük ekranlarda içerik tüketilirken akıllı telefon PC veya dizüstü bilgisayar tablet ve oyun konsolu ekranı ikinci ekran olarak kullanılabilmektedir Ibid İkinci ekran kullanımı medya endüstrisini de etkilemektedir İzleyicilerin televizyon izlerken aynı anda diğer ekranları da kullanmasına bağlı olarak televizyon ile birlikte sosyal televizyon kavramı tartışılmaya başlanmıştır Nigtingale den akt Selva 2016 160 Televizyon kanalları ve yeni medya platformları kitlelerin zamanı ve ilgisi için kıyasıya rekabet ederken aynı anda her iki ekran üzerinden geniş kitlelere ulaşabilmek için yeni iletişim biçimlerini de içeriklerine dâhil etmeye başlamıştır Televizyon içeriğini takip eden kitlelerin ikinci ekranlarına eşzamanlı olarak ulaşabilmek artık hiç olmadığı kadar önemlidir Nielsen ın 2013 yılında yaptığı bir araştırmanın bulgularına bakıldığında Twitter da daha faal olan programların ratinglerinin de arttığı daha fazla ratinge sahip olanların ise Twitter etkileşimlilik oranlarının daha fazla olduğu görülmektedir Pynta ve diğerleri 2014 12 Bu araştırmaya göre çoklu-ekran etkileşimliliğinin pazarlama alanındakiler için de artan ticari faydayı işaret ettiğini sözel ve görsel olarak bu tarzdaki programlar ile bütünleşmiş olan markaların yüksek etkileşim ve uzun-dönemli hafızada yer tutma konusunda yarar görebileceği belirtilmektedir Ibid İlgili çalışmaya göre ikinci ekranı basite indirgeyerek yalnızca bir eğlence aracı olarak görmek yerine bu etkileşimi izleyiciyi televizyon yayınına bağlantılandıran güçlü ek bir mekanizma olarak görmek gerekmektedir Ibid Bunun la birlikte ikinci ekranına temas edilebilen kitleler sayesinde bu kitleleri takip eden diğer kitlelere de ulaşmak mümkündür Buna bağlı olarak izleyiciler verilen mesajın alıcısı konumundaykensayfasına git

itibar yönetimi de stratejik iletişim uygulamalarının kullanıldı ğı diğer alanlardır Tüm bu uygulamaların ortak amacı bireyleri grupları kuruluşları hatta kimi zaman da tüm toplumu etkile mektir Botan 1997 188-189 Stratejik iletişim yönetiminde iletişim kuruluşun yöne tim işlevi olarak ele alınır Botan 1997 188 Özel işletmeler özel çıkar amacı güden ya da gütmeyen kuruluşlar aktivist gruplar hükümet dışı kuruluşlar sosyal değişim çabası içindeki kuruluşlar siyasi parti ve hareketler ile kamu kuruluşları stratejik iletişimi uygulayan kuruluşlardır Hallahan vd 2007 Dolayısıyla stratejik iletişim ticari ya da ticari olmayan bir amaçla kullanılabilir Öte yandan stratejik iletişim bir sorunu ya da konuyu he def kitleleri ve ölçülebilir amaç ve hedefleri belirlemek için araş tırmayı kullanır Botan 1997 188 Araştırma bir sorunu ya da fırsatı saptamak amacıyla hedef kitlelerden ve veya paydaşlardan yola çıkılarak yapılır Araştırma sonucuna göre saptanan amaç ve bu amaca bağlı hedeflere ulaşılarak sorunun giderilmesine ya da etkisinin azaltılmasına çalışılır Stratejik iletişim öncelikle biçimsel formel araştırmayı kimi zaman da biçimsel olmayan enformel araştırmadan da yararlanılır bir sorunu ilgili hedef kitleleri ölçülebilir amaç ve hedefleri tanımlamak için kullanır Bilgilen dirici ya da ikna edici olan stratejik iletişimin mutlaka bir amacı ve bir planı olmalıdır Bu plan dâhilinde alternatifler oluşturulur ve alınan kararlar mutlaka doğrulanır Stratejik iletişimin ortak amacı fikirler hedefler hizmetler ve ürünler için kuruluşun kitlelerinde anlayış ve destek oluşturmaktır Smith 2004 Çok disiplinli bir alan olan stratejik iletişim iletişim medya kuramı sosyal kuram örgüt yönetim kuramının kesişim nokta sında yer almakta ve buradan gelişerek ilerlemektedir Falkhei mer ve Heide 2014 134 Etkili kurumsal stratejik iletişim uzun vadede bir yöne ve etki alanına sahip olan ve rekabet avantajına sahip bir tüzel kişilik sağlayan iletişimdir Stratejik iletişim kurumsal büyük stratejinin grand strategy bütünleyici bir bileşeni gibi işlev gösayfasına git

deneyimler sunmak gerekmektedir Bireylerin reklama maruz kalmamak için çeşitli iletişim platformlarına para ödemeyi göz aldıkları bu dönemde iletiyi doğru zamanda ve doğru önerme lerle aktarma kaygısı belirginleşmiştir Transmedya öyküleme de bunu gerçekleştirmenin yollarından biridir Teknolojik gelişmelerle birlikte bireylerin kolayca çok sayıda kişiyle iletişim kurabilmeleri öyküleme stratejisinin de farklı boyutlar kazanmasını sağlamaktadır Farklı iletişim araçlarında anlatısal bir evren geliştirme anlamına gelen transmedya de yimini ilk kez Henry Jenkins kullanmıştır 2003 Transmed ya birden çok mecranın birleşiminin etkileşimli bir biçimde bir arada kullanılmasıdır Jenkins 2006 97 Transmedya birçok iletişim araçlarında farklı ve bütünleyici içerikler geliştirir bu içeriklerin bir yapboz oyunu gibi birbirini tamamlaması gerek mektedir Transmedya öykülemeyse anlatıları öyküyü parçalara ayırarak her bir parçanın başka iletişim ortamlarında deneyim lenmesini ve tüketicinin sürecin bir parçası durumuna gelmesi ni sağlamaktadır Tüketiciler böylece parçaların peşinden farklı mecralara dalmaktadırlar Örneğin tüketici bir televizyon dizisi nin göndermesiyle sosyal mecraya yönelmekte Instagram da da kendi deneyimini paylaşabilmektedir Jenkins göre bir transmedya anlatısı çok sayıda iletişim düzleminde açılır Her yeni metin bütüne bir katkıda bulunur Transmedya anlatıda her iletişim mecrası kendi niteliklerine göre en iyi biçimde anlatıyı geliştirir Jenkins 2006 97-98 Anlaşıla bileceği gibi transmedya geleneksel medyadan ayrışarak çoklu bir anlatı yöntemi kullanmakta farklı iletişim ortamlarında farklı deneyimler sunmaktadır Her iletişim ortamı da kendine özgü dil yapısıyla sürece katkıda bulunmaktadır Ayrıca izleyiciler medya içeriklerinin dolaşımına sosyal ağlar yardımıyla dâhil olup işlet melerin ekonomik ve kültürel çıkarlarını yayarak bu çıkarların yalnızca dolaşımına değil derinleşmesine de yardım etmektedirler Jenkins et al 2013 Transmedya terimini anlayabilmek için içinde doğduğu bağlamı bilmek önemlidir Sosyal medya ve İnternet gelenekselsayfasına git