Çıkış Yap
TTAD Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi 2023 - 2009
Online ISSN: 2587-0319
Konular: Ticaret Hukuku
Disciplines: Plant Science
Periyot: Yılda 1 Sayı
Durum: Aktif
Hakkında

Amaç

Uluslararası literatürde uzun zamandır uygulanmakta olan bilim dallarının alt uzmanlık alanlarına göre yayın fırsatlarının oluşturulduğu uzmanlık dergilerinin varlığı, maalesef ülkemizde ve alanımızda tam olarak yerleşmiş bir uygulama değildir. Bu boşluğun doldurulması amacıyla oluşturulan bu derginin uzun vadeli amacı; tüketici ve tüketim davranışlarının anlaşılmasına yönelik katkıların doğrudan yayınlanabileceği bir platform oluşturmak suretiyle, ülkemiz tüketicisinin davranışlarının çözümlenmesi ve kuramsal çerçeve oluşturulmasına katkı sağlanmasıdır.
 

Derginin Hedef Kitlesi

Derginin öncelikli hedef kitlesi pazarlama akademisyenleri ile pazarlama uygulayıcılarıdır. Ancak tüketici davranışları konusunun farklı disiplinleri ilgilendiriyor olması bakımından, antropoloji, sosyoloji, psikoloji, ekonomi, iletişim, tarih ve eğitim gibi farklı disiplinlerde tüketici davranışları ile tüketim konularında çalışmalar yapan ya da ilgi duyanlar da derginin hedef kitlesi arasındadır. Derginin dolaylı hedef kitlesi ise, toplumsal politika oluşturucu konumunda olanlar ile kurumsal düzeyde şirketler, aileler, eğitim kurumları ve sivil toplum kuruluşları şeklinde tanımlanabilir.
 

Derginin Yayın Politikası

Dergide öncelikle pazarlama disiplininden akademisyen ve araştırmacıların tüketici davranışlarını çözümleme ve kuramsal çerçeve oluşturulmasına katkı sağlayabilecek kuramsal, kavramsal ve alan araştırmasına dayalı çalışmalara yer verilecektir. Konuyla ilgili ve yukarıda sayılan diğer disiplinlerde çalışan akademisyen ve araştırmacıların çalışmalarına da dergi eşit mesafede yaklaşacaktır. Dergide ayrıca konuya katkı verebilecek uygulayıcıların benzer çalışmaları da yer alabilecektir.

Derginin yayın politikasına ilişkin temel ilkeler şunlardır:

  1. Derginin yayın dili Türkçe olup, sınırlı sayıda İngilizce olarak hazırlanmış çalışmalara da yer verilecektir.
  2. Dergide yayınlanan çalışmaların İngilizce özetleri de yayınlanacaktır.
  3. Dergi Haziran ve Aralık ayları olmak üzere yılda iki kez yayınlanacaktır.
  4. Derginin amacına uygun olarak, alanında uzman ve saygın akademisyenlerden oluşan bir danışma ve hakem kurulu oluşturulacaktır.
  5. Derginin bilimsel işlemlerinin yürütülmesi editör tarafından üstlenilecektir.
  6. Derginin kapak ve iç sayfa tasarımı, yayınlanması, abone işlemleri ile satış ve dağıtım işlemleri yayıncı tarafından üstlenilecektir.
  7. Dergiye gönderilen çalışmaların derginin uzmanlık alanına katkı düzeyi öncelikle sorgulanacaktır. Bu bağlamda, kavramsal ve kuramsal açıdan yetersiz olan çalışmalar editör ve gerekli görüldüğü takdirde danışma kurulundan bir veya iki üyenin görüşleri alınmak suretiyle, hakem sürecine sokulmadan gerekçe yazılarak yazar veya yazarlara iade edilecektir.
  8. Alan araştırmalarında kalitatif (nitel) ve kantitatif (nicel) uygulamalara eşit mesafede durulacaktır. Bu noktada uygulama ve analiz yöntemlerinin metodolojik alt yapıya ve konuya uygunlukları yanında doğru ve yerinde kullanılıp kullanılmadıkları ile gerçekten katkı sağlayıp sağlamadıklarına bakılacaktır.
  9. Dergiye gönderilen çalışmalar editörün incelemesinden ve gerekli görüldüğü takdirde danışma kurulundan bir veya iki üyenin görüşleri alındıktan sonra çalışma konusuyla ilgili üç hakeme gönderilecektir. Hakem incelemesi sonuçlarına göre çalışmaların değerlendirilmesi sonuçlandırılacaktır.
  10. Dergi sayılarının Türkiye’deki üniversitelerin merkezi kütüphanelerine ulaştırılması sorumluluğu yayıncıya aittir.
  11. Editör ile yayıncı gerekli gördükleri takdirde bazı sayıların tematik (konulu) olarak yayınlanmasına karar verebilirler.
  12. Editör ile yayıncı, dergi konusuna giren seminer, sempozyum ve panel organizasyonları yapma kararı da alabilirler.
Makaleler
Gösterişçi Tüketimin Kökenleri: Benlik, Sosyal Statü ve Tüketici Materyalizmi
Dr. Öğr. Üyesi Umut EROĞLU, Prof. Dr. Alper ÖZER, Arş. Gör. Dr. Ulvi Cenap TOPÇU
Bu çalışma, güncel bir araştırma konusu olan gösterişçi tüketimin kökenindeki benlik, sosyal statü ve tüketici materyalizmi ile ilişkilerini ampirik olarak ele almaktadır. Araştırma modelini test etmek üzere hazırlanan soru formu Türkiye’deki üniversitelerle ilişkili e-posta adreslerine gönderilmiş, 633 kullanılabilir yanıt elde edilmiştir. Verinin yapısal eşitlik modellemesi ile analiz edilmesi sonucunda gösterişçi tüketim eğiliminin benlik imaj uyumu, sosyal statü gösterimi ve tüketici materyalizmi faktörleri ile pozitif yönlü ilişkileri belirlenmiştir. Faktörler arasında aracılık ilişkileri ortaya konmuş, bireysel ve toplumsal anlamda tüketimin işlevleri üzerinde durulmuştur. Analiz sonuçlarına göre model açısından cinsiyetin anlamlı bir düzenleyici olduğu ve gösterişçi tüketim ile gelirin pozitif, yaşın negatif ilişkisi olduğu görülmüştür. Sonuçlar kuramsal açıdan yorumlanırken, gelecek çalışmalar için öneriler yapılmıştır.
indir
4 Gösterişçi Tüketim, Benlik İmaj Uyumu, Sosyal Statü, Tüketici Materyalizmi 18
Bankacılık Sektöründe Olumsuz Müşteri Davranışları: Tipoloji Oluşturma ve Demografik Özelliklerin Etkisi Üzerine Bir Araştırma
Burcu ÖZDEMİR ÖZCAN, Prof. Dr. Sevgi Ayşe ÖZTÜRK
Müşterinin koşulsuz haklılığı çok kabul gören bir söylemdir. Bankacılığın da içinde yer aldığı hizmet sektöründe çalışanlar ile müşteriler arasında doğrudan etkileşimler çok yoğundur. Dolayısıyla müşterilerin normlara uygun davranışlar sergilemediği durumlar da söz konusudur. Bu araştırmanın amacı, bankacılık sektöründe olumsuz müşteri davranışlarını kategorize etmek; müşterinin demografik özelliklerinin olumsuz müşteri davranışları üzerindeki etkisini ortaya koymaktır. Çalışmada karma yöntem türü olan keşfedici ardışık desen uygulanmış olup, araştırma modeli sıralı olarak iki çalışmadan oluşmaktadır. İlk çalışmada 100 banka çalışanından varsa maruz kaldıkları olumsuz müşteri davranışlarının açıklanması istenmiştir. Elde edilen verilere içerik analizi yapılmış ve bu verileri ile ikinci çalışmada 341 banka müşterisine uygulanan anket soruları hazırlanmıştır. Açımlayıcı faktör analizi ile banka müşterilerine ait olumsuz davranışları; sözel istismarcılar, kural bozucular, tolerans yoksunları, pazarlık yapanlar, benmerkezciler şeklinde tipolojilere ayrılmıştır. Demografik verilerin olumsuz müşteri davranışları üzerindeki etkisini ölçmek için T-test ve tekyönlü Anova uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre erkeklerin kadınlara göre bu davranışları sergilemeye daha meyilli oldukları, gelir düzeyi yüksek olan grubun tolerans yoksunu olma eğiliminin daha yüksek olduğu görülmüştür.
indir
6 Faktör Analizi İle Banka Müşterilerine Ait Olumsuz Davranışları; Sözel İstismarcılar, Kural Bozucular, Tolerans Yoksunları, Pazarlık Yapanlar, Benmerkezciler Şeklinde Tipolojilere Ayrılmıştır. Demografik Verilerin Olumsuz Müşteri Davranışları Üzerindeki Etkisini Ölçmek İçin T-test ve Tekyönlü Anova Uygulanmıştır. Araştırmadan Elde Edilen Bulgulara Göre Erkeklerin Kadınlara Göre Bu Davranışl, Gelir Düzeyi Yüksek Olan Grubun Tolerans Yoksunu Olma Eğiliminin Da 18
Materyalist Değerler, Bilişsel Satın Alma ve Satın Alma Sonrası Bilişsel Uyumsuzluk Ölçeklerinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması
Öğr. Gör. Yasin YILMAZTÜRK, Prof. Dr. Ayşe AKYOL
Bu çalışmanın amacı, materyalist değerler, bilişsel satın alma ve satın alma sonrası bilişsel uyumsuzluk ölçeklerinin geçerlik ve güvenirlik analizlerini yaparak literatüre katkıda bulunmaktır. Çalışma, kolayda örnekleme yöntemi kullanılarak Trakya Bölgesinde yer alan Tekirdağ, Edirne ve Kırklareli illerindeki 126 tüketiciden toplanan verilerden elde edilen analizlere dayanmaktadır. Bu çalışma kapsamında demografik, güvenirlik ve faktör analizleri yapılmıştır. Ölçeklerin alt boyutları ile birlikte faktör açıklayıcılıkları ve güvenirlikleri hesaplanmış- tır. Materyalist Değerler Ölçeğinin güvenirlik katsayısı 0,82, Bilişsel Satın Alma Ölçeğinin güvenirlik katsayısı 0,92 ve Satın Alma Sonrası Bilişsel Uyumsuzluk Ölçeğinin güvenirlik katsayısı 0,95 olarak bulunmuştur. Elde edilen bulgular sonucunda, ölçeklerin geçerli ve güvenilir ölçme aracı oldukları gösterilmiştir. Bu ölçeklerin Türkçe uyarlamalarının ülkemizde satın alma konusunda yapılacak araştırmalara katkıda bulunması beklenmektedir.
indir
4 Satın Alma, Materyalist Değerler, Faktör Analizi, Ölçek Uyarlama 19
Çevrimiçi Reklamlarda Tüketicinin Reklamı Kendisiyle İlişkilendirmesinin ve Marka Tipinin Marka Tutumuna
Doç. Dr. Etkisi Umut KUBAT DOKUMACI, İbrahim ABUBAKAR AHMED
Bu araştırmanın temel amacı çevrimiçi reklamlarda öz imlemenin (referanslama) ve marka tiplerinin marka tutumuna etkisini incelemektir. Bu amaçla 2x2 denekler arası bir deney tasarımı uygulanmıştır. De- ğişkenler reklam tipi (öz referanslama olan/öz referanslama olmayan) ve marka kişiliğiydi (samimi/heyecan verici). Veriler “Qualtrics.com” kullanılarak farklı sosyal medya platformları aracılığıyla bir anket bağlantısı üzerinden toplanmıştır. Toplam 245 kullanıma uygun anket elde edilmiştir. Sonuçlar reklam tipi ve marka tipi arasında anlamlı bir etkileşim olduğunu göstermiştir. Marka tipi samimi olduğunda öz imlemenin marka tutumuna olumsuz bir etkisi olduğu belirlenmiştir. Sonuçlar aynı zamanda bir reklam öz-referanslama içeriyorsa heyecan verici bir markaya olan tutumun samimi bir markaya göre daha yüksek olduğunu göstermiştir.
indir
3 Öz-imleme, Marka Kişiliği, Çevrimiçi Reklamcılık 19
Mobil Bankacılık Uygulamaları ve Teknoloji Kabul Modelleri: Uganda Üzerine Bir Çalışma
Maureen OJAMBO, Dr.Öğr.Üyesi, Nahit YILMAZ
Uganda’da finansal hizmetler sunmak amacıyla, mobil bankacılık faaliyetleri, mobil cihazlarda elektronik ödeme hizmetleri sunan bir şirket olan Bankom Ltd. tarafından 2004 yılında başlatılmıştır. Uganda’da mobil bankacılık teknolojisi mevcut olmasına rağmen, henüz istenen düzeyde geniş tüketici kesimlerine ulaşmamıştır. Uganda’da ki bu eksiklik sebebiyle, mobil bankacılık faaliyetleri ile teknoloji kabul modelleri ve teorileri ilişkisi araştırılmaya değer görülmüştür. Bu açıdan çalışma, Kampala’da, mobil bankacılık faaliyetlerini, teknoloji kabul modelleri ve teorileriyle açıklamayı amaçlamaktadır. Bankacı- lık faaliyetlerinde bulunan ve bulunmayan 250 katılımcıdan alınan veriler, Faktör Analizi, Bağımsız T Testi, Tek Yönlü ANOVA ve Regresyon Analizi kullanarak incelenmiştir. Bu çalışma, kullanıcıların demografik özelliklerinin, algılanan kullanışlılık, algılanan fayda, tutum, davranışsal niyet ve müşteri sadakati unsurları bakımından mobil bankacılık faaliyetlerini etkilemediğini ortaya koymuştur. Ayrıca çalışma, Kampala şehrinde, mobil bankacılık faaliyetleri ile teknoloji kabul modelleri ve teorileri arasında bir ilişki olduğunu da açıklamaktadır.
indir
6 Mobil Bankacılık, Davranışsal Niyet, Teknoloji Kabul Modelleri, Algılanan Kullanım Kolaylığı, Algılanan Kullanış- Lılık, Müşteri Sadakati 21
Sandığımız Kadar Yeşil miyiz? Türk Genç Tüketicilerin Yeşil Tüketim Davranışının Önem-Performans Analizi
Dr. Öğr. Üyesi, Semra DOĞAN, Dr. Öğr. Üyesi, Esra YILDIRIM SÖYLEMEZ, Prof. Dr. Aydın KAYABAŞI
Değişen ekolojik denge, deprem, sel, küresel ısınma ve hatta pandemi gibi çevresel olaylar insan hayatını tehdit ederken bireyleri doğaya karşı daha hassas olmaya itmektedir. Hem (teknolojik vb.) gelişme ve güncel bilgiye daha açık olmaları hem de artan nüfusları itibariyle genç bireyler sıklıkla çevreye yönelik araştırmaların konusu olmaktadır. Bu çalışmada 242 lisans öğrencisi üzerinde, yeşil tüketim davranı- şı üzerine Önem-Performans Analizi gerçekleştirilmiş ve bireysel etki ve durumsal koşulların performans üzerindeki etkisi lojistik regresyon analizi ile incelenmiştir. Önem-Performans Analizi yeşil tüketime verilen önemle bunu davranışa döndürme noktasında anlamlı farklılıklar ortaya koyarken performans üzerinde ise bireyin kendi etkisine ilişkin algısından ziyade durumsal koşulların etkisi olduğu görülmüştür.
indir
5 Yeşil Tüketim, Önem-performans Analizi, Durumsal Koşullar, Kişi Etkisi, Lojistik Regresyon 17
Gereksinimlerin, İhtiyaçların ve Arzuların Dönüşümü Bağlamında İbn Haldun’un İhtiyaçlar Kuramı
Dr., Abdülkadir ZORLU
Uygarlığın geldiği aşamada “aşırı tüketimin eleştirildiği” ve “neyin ihtiyaç olduğu”, “neyin ihtiyaç olmadığı” konusunda ciddi tartışmalar söz konusudur. Aslında bu tartışmalar kapitalizmin ve uygarlıkların ontolojik olarak yıkıcı temellerinin sorgulanmasıdır. Bu çalışmada öncelikle İbn Haldun’un Mukaddime adlı eseri temel kaynak olarak alınmıştır. Bu bağlamda çalışmanın temel amacı İbn Haldun’un (1332-1406) ihtiyaçlar hakkındaki yaklaşımını ortaya koymaktır. Sonuç olarak İbn Haldun’un insan-toplum/umrȃn ihtiyaçları etkileşimi bağlamında tetkik ettiği tespit edilmiştir. İhtiyaçların farklılaşması- nı, mülkün ödüllendirme sistemi, insan doğası, sosyal muhit(ler), alış- kanlıklar (melekeler) temelinde ve umrȃnların dönüşümü paralelinde ele aldığı belirlenmiştir. İbn Haldun’un ihtiyaçları umrȃnların geliş- mesine bağlı olarak (I) zaruri, temel gereksinimler ve ihtiyaçlar, (II) aidiyet, dayanışma ve güvenlik, (III) servet elde etme, refaha ulaşma ve üstün olma, (IV) ödüllendirilme ve eşitlik, (V) boş zaman talebi ve lüks arzusu gibi aşamalar olarak değerlendirdiği saptanmıştır.
indir
5 Evrensel İhtiyaçlar, İbn Haldun’da İhtiyaçlar, Arzular, Aşırı Tüketim, Tüketici Davranışları. 20
Konumlandırmada “Görsel Çekiç”: Doritos’un “Logo Yok” Kampanyasının Marka Farkındalığı Bağlamında İncelenmesi
Arş. Gör., Esra ÖZTÜRK
21. yüzyılda meydana gelen ekonomik, teknolojik ve toplumsal gelişmeler, işletmelerin iletişim ve konumlandırma stratejilerini keskin şekilde değiştirmelerine sebep olmuştur. Markaların tüketicilerin zihninde rakiplere kıyasla arzu edilen konumda olmalarını sağlayan konumlandırma da bu kapsamda boyut değiştirmiş, sözel ögelerin yanı sıra bunlarla uyumlu görsel ögeler de önem kazanmıştır. Kavramsal bir örnek olay araştırması niteliği taşıyan bu çalışma kapsamında; Laura Ries tarafından ortaya atılan “görsel çekiç” kavramı ve marka farkındalığı ile ilişkisi, Doritos’un “Logo Yok” isimli iletişim kampanyası üzerinden incelenmiştir. Doritos’un Türkiye’de en çok bilinen ve tüketilen mısır cipslerinden biri olması nedeniyle, bahse konu iletişim kampanyası incelenerek kavramsaldan uygulamaya geçişte önemli bir bilgi birikimi ortaya konulmuştur.
indir
4 Konumlandırma, Görsel Çekiç, Sözel Çivi, Marka Farkındalığı 22
Kadının Anneliğe Geçişi ile Tüketim Alışkanlıklarındaki Değişime Kuramsal Bir Bakış
Dr. Öğr. Üyesi, Asiye Ayben ÇELİK, Araş. Gör., Gözde AKDENİZ
Yaşam döngüsünde ebeveynliğe geçiş, toplumsal cinsiyet rollerinin de etkisiyle özellikle kadının yaşamında radikal değişikliklere yol aç- maktadır. Kadın, gebelikten itibaren annelik rolünü benimseyebilmek ve adapte olabilmek için farkındalık düzeyi, sorumluluk alma ve role katılım isteği doğrultusunda çaba harcamaktadır. Kadına bu süreçte annelik endüstrisi mal ve hizmetleriyle destek olmaktadır. Çalışmayla kadının anneliğe geçişinin, role adaptasyonu ve tüketim alışkanlıklarındaki değişimin Meleis’in Geçiş Kuramı, Mercer’in Annelik Rolüne Erişim ve Schwartz’ın Norm Aktivasyon kuramları açısından değerlendirilmesi; kadının süreçteki tüketim alışkanlıklarındaki değişimin tüketici davranışları perspektifinden incelenmesi amaçlanmaktadır. Derleme niteliğindeki çalışmada, kadının annelik rolüne katılımındaki başarısının gözlemlenebileceği tüketim tercihi değişimleri ortaya konmaktadır. Bulgular arasında alkol, sigara gibi alışkanlıkların ba- ğımlılık etkisiyle tam olarak terk edilemediği, beslenmede olumlu de- ğişim sağlanabildiği, farkındalıkla ilintili olarak kozmetik ürünlerde sağlığın öne çıkabildiği görülmüştür.
indir
5 Tüketim, Meleis Geçiş Kuramı, Annelik Rolüne Erişim Kuramı, Norm Aktivasyon Kuramı, Annelik 18
Tüketici Utangaçlık Ölçeğinin Geliştirilmesi
Oğuzhan AYDIN, Selçuk Burak HAŞILOĞLU
Utangaçlık ile ilgili uluslararası alanda özellikle de psikoloji disiplininde çok sayıda bilimsel çalışma bulunmaktadır. Ancak bu kadar önemli bir konunun tüketici davranışları açısından neredeyse hiç ele alınmadığı söylenebilir. Bu araştırmanın genel amacı “Tüketici Utangaçlık Ölçeği’ni” geliştirerek tüketici davranışları alanında yapılan araştırmalar için kullanılabilecek bir ölçme aracı ortaya koymaktır. “Tüketici Utangaçlık Ölçeği’nin” geliştirilme sürecinde nitel ve nicel yöntemlere başvurulmuştur. İlk olarak Tüketici Utangaçlık Ölçeği’nin geliştirilmesi, madde havuzunun oluşturulmasıyla başlamıştır. Madde havuzunun oluşturulmasında literatür taramasının yanı sıra odak grup görüşmeleri ve uzman kişilerin görüşlerine başvurma gibi nitel yöntemler kullanılmıştır. İkinci olarak Tüketici Utangaçlık Ölçeği’nin kapsam geçerliliği için yine uzman kişilerin görüşlerine başvurulmuştur. Üçüncü olarak, ana saha çalışması öncesi, sahaya inilerek 6 ayrı pilot çalışması gerçekleştirilmiştir. Dördüncü olarak ana saha çalışması yapılmıştır. Araştırmanın örneklem planının oluşturulmasında Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK)’nun Düzey 1 sınıflandırılmasından yararlanılmıştır. Bu doğrultuda ana saha çalışması, Türkiye genelinde 12 bölgede yürütülmüştür. Son olarak ölçek geliştirme sürecinde güvenirlik analizi, keşfedici faktör analizi ve doğrulayıcı faktör analizi yöntemlerine başvurulmuştur. Bu araştırmada toplamda 2473 katılımcıya ulaşılmıştır. Elde edilen nihai tüketici utangaçlık ölçeği tek boyutlu olup 16 maddeden meydana gelmektedir. Bu çalışma neticesinde elde edilen Tüketici Utangaçlık Ölçeği’yle psikoloji ve pazarlama alanında yapılacak ortak çalışmalarda kullanılabilecek bir ölçme aracı ortaya konulmuştur.
indir
5 Ölçek Geliştirme, Tüketici Davranışları, Utangaçlık, Utangaç Tüketici, Utangaçlık Ölçeği 19
Profilim
Daha Fazlası

x